پل کیزوچاکا؛ پلی معلق از جنس الیاف گیاهی در پرو - کوه سفید

پل کیزوچاکا ( Qeswachaka ) که یکی از جاهای تماشای پرو محسوب می گردد، پلی 36 متری است که از کابل های گیاهی ساخته شده و یادگاری از تمدن اینکاها است. این پل برای مدت پنج قرن به طور مداوم بازسازی شده و مورد استفاده مردم محلی قرار گرفته است. کیزوچاکا که روی رود آپوریماک (Apurímac River ) و در ارتفاعات آمریکای جنوبی قرار گرفته است، وسیله ارتباطی مردم با آن طرف رودخانه به شمار می رود.

هر بهار مردم از محله های مختلف برای جشن بازسازی این پل گرد هم می آیند. آن ها با هم کار می نمایند، روستایی ها حجم بسیاری از الیاف و ریسمان های گیاهی جمع می نمایند. آن ها بیشتر از 200 متر الیاف ضخیم که از ران یک انسان هم ضخیم تر هستند جمع می نمایند و به سرعت ریسمان های کهنه پل را می برند و در این موقع شاید پل از همواره ضعیف تر باشد و بعد از این مرحله، ریسمان های تازه را در ساختار پل جاگذاری می نمایند. ظرف مدت سه روز، با دعا و کار سخت و بعلاوه طی جشنی، پل تازه جایگزین پل قدیمی می گردد.

پل کیزوچاکا در طول پنج قرن مورد بازسازی و استفاده مردم قرار گرفته است. برای صدها سال این پل تنها راه ارتباطی مردم روستایی دو طرف رودخانه در یکی از منطقه ها کوهستانی پرو بوده است. مانند بسیاری از پل هایی که از زمان اینکاها تا به امروز به جای مانده است، این پل هم یادگاری از سیستم حمل و نقل و ارتباطی پیشرفته آن ها در گذشته بوده است. این پل دو جاده مهم اینکایی را به هم متصل می نماید. طول این جاده ها بیش از 190 کیلومتر است. این جاده روستاهای کوچک را به هم مرتبط نموده و همین طور از آن برای رفت و آمد سربازها و پیغام آوران به امپراتوری استفاده می شده است.

خوزه باریرو ( José Barreiro )، مدیر موزه ملی اسمیتسونیان سرخپوستان آمریکا ( Smithsonian National Museum of the American Indian ) دراین باره می گوید:

پیشرفت سیستم حمل و نقل از نظر اینکاها بسیار مهم بود. آن ها اعتقاد داشتند که باید دنیا را تبدیل به مکانی پیشرفته کرد و فورا بعد از جنگ و هرج و مرج به فکر ساختن و پیشرفت کردن می افتادند.

باریرو در خصوص این پل تحقیقات بسیاری انجام داده است. او ادامه می دهد:

ساخت این پل نتیجه کشورگشایی امپراتوری به نام کوزکو ( Cuzco ) بوده است. این پل در طبیعتی خشن و نامناسب، برای کارهای عمرانی ساخته شده است.

اسپانیایی هایی که سبب سرنگونی این امپراتوری در قرن شانزدهم میلادی شدند، تحت تاثیر مهندسی این پل قرار گرفته و از آن برای ساخت تعداد بسیاری پل روی رودخانه ها الهام گرفتند. آن ها پل های چوبی بسیاری در گذشته ساخته اند.

با گذشت زمان بسیاری از این پل ها خراب شدند. از تعدادی از این پل ها هم به صورت غلط استفاده شد که سبب خرابی و متروک شدن آن ها شد. با توسعه سیستم جاده سازی و حمل و نقل با خوردو در قرن بیستم بسیاری از این پل ها بدون استفاده رها شدند.

آیین و مراسم بازسازی این پل از سالیان دور بیشتر به خاطر انزوای این روستاها از جامعه مدرن امروزی همچنان دست نخورده به جای مانده است. پل کیزوچاکا وسیله ارتباطی روستاییانی با چهار زبان هوینچیری ( Huinchiri )، چوپیباندا ( Chaupibanda )، چوکویونا ( Chaupibanda ) و کولانا ( Ccollana ) است. علی رغم اینکه پلی فلزی در همین نزدیکی برای تردد خودرو ها ساخته شده است، مردم این منطقه ترجیح می دهند با پای پیاده از پل قدیمی عبور نمایند.

پل کیزوچاکا در سال 2013 میلادی به عنوان میراث فرهنگی در یونسکو ثبت شد.

باریرو می گوید:

با تماشا این پل می توان به تمدن پانصد ساله بشریت خیره شد. بعد از اینکه امپراتوری مدرن اینکاها نابود شد، فرهنگ مردم در همان سطح روستایی باقی ماند.

نکته اصلی مراسم بازسازی این پل در قلب واژه همکاری نهفته است. مردم طی این مراسم روحیه کار کردن با یکدیگر را در خود زنده نگاه می دارند. مردم روستاهای مختلف به هم ملحق شده و ضمن آشنایی با یکدیگر برای نگهداری این میراث ارزشمند بدون انتظار پرداخت هرگونه حق الزحمه با هم کوشش می نمایند. آن ها می دانند که بعد از اتمام این پروژه همه به صورت یکسان از پل استفاده خواهند کرد.

روش های بازسازی این پل از نسلی به نسل بعد منتقل شده و طی سال ها میزان کمی عوض شده است. بازسازی با جمع آوری ریسمان های گیاهی طویل که دور هم پیچیده می شوند، آغاز می گردد. تمام این ریسمان ها دوباره به دور هم پیچیده می شوند و این کار بارها تکرار می گردد تا در نهایت کابل ها ضخیم و مستحکمی که توانایی حمل وزن پل و بار را دارد، درست می گردد. در آخرین مرحله، مردم برای کشیدن و جاگذاری کابل ها گرد هم می آیند.

کابل ها به یاری صخره های عظیمی که در منطقه هستند، مهار می شوند. روستایی هایی که باتجربه تر هستند این وظیفه را به عهده گرفته و این فرایند را از دو طرف و کناره های پل به سمت وسط پل انجام می دهند. آن ها کناره های پل و همین طور کف آن را با ریسمان ها می پیچند. زمانی که به میانه پل رسیدند یعنی پل تازه آماده است.

باریرو می گوید:

موردی که در طی سال های اخیر در ساخت این پل عوض شده مربوط به تعداد دفعات بازسازی پل است. آن ها در گذشته پل را هر سه سال یکبار تعمیر می کردند، ولی با توجه به توسعه امکانات و همین طور علاقه مندی گردشگران به بازدید از این پل و جشن بازسازی آن، امروزی روستایی ها سالی یک بار پل را بازسازی می نمایند. البته این موضوع مربوط به استفاده بیشتر از پل و استهلاک آن هم می گردد که روستاییان برای بالا بردن امنیت مجبور به تعمیر زودتر پل می شوند.

زمانی که ساخت پل تمام شد، روستایی ها با برگزاری مراسمی که شامل موسیقی و عبادت است، این موفقیت را جشن می گیرند.