شتاب دهنده استارتاپ ها
به گزارش کوه سفید، برای یک استارتاپ تازه تأسیس، پذیرفته شدن در یک شتاب دهنده دستاورد مهمی محسوب می گردد. این طرح ها مشاوره و سرمایه موردنیاز برای استارتاپ های نوپا را فراهم می نمایند، تیم های جدیدی را تشکیل می دهند تا در زیست بوم روبه رشد استارتاپی و فرصت های آموزشی آن فعالیت نمایند.
شتاب دهنده استارتاپ چیست؟
شتاب دهنده استارتاپ، یک برنامه رشد کوتاه مدت است که می تواند استارتاپ را در یک بازه چند ماهه، چند سال جلو بیندازد. می توان آن ها را به یک اردوگاه آموزشی برای آمادگی برای بازار و توسعه سرمایه گذاری تشبیه کرد. یک شتاب دهنده استارتاپ مزایای مختلفی دارد. از جمله:
- سرمایه گذاری بذر: بیشتر شتاب دهنده ها به شرکت هایشان سرمایه گذاری بذر ارائه می نمایند. در سال 2021 میانه سرمایه گذاری شتاب دهنده ها در استارتاپ ها 53,620 دلار بوده است. منبع عایدی استارتاپ ها همین مبادله سرمایه اولیه با درصدی از سهم شرکت ها است.
- همکاری و کار خصوصی: بر کسی پوشیده نیست که راه پیروزیت سخت کوشی و تعهد است. شتاب دهنده ها زمان کاری قابل توجهی را صرف استارتاپ شما می نمایند. اغلب آن ها برای استارتاپ ها فضای کاری اختصاصی نیز فراهم می نمایند.
- کارآموزی: بسیاری از شتاب دهنده ها فرصت های منحصربه فردی را برای کارآموزی فراهم می نمایند. آن ها طرح های مشاوره رسمی دارند که مشاوران آن ها را بنیان گذاران استارتاپ های پیروز، سرمایه گذاران و متخصصان کسب وکارهای روبه رشد تشکیل می دهند. در خلال یک برنامه شتاب دهنده، استارتاپ ها سمینارها، کارگاه ها و جلسات مشاوره ای را نیز تجربه می نمایند.
- شبکه سازی: برنامه های شتاب دهنده به هم دوره ای های خود متکی هستند. پس هر چند ماه، استارتاپ ها می توانند با سایر شرکت های نوپا دیدار داشته باشند. آن ها با دوستان نوآور خود گفتگو می نمایند و با همکاری یکدیگر پیروزیت خود در آینده را شکل می دهند. استارتاپ های منتخب حتی می توانند در یک شبکه اختصاصی با بنیان گذاران شرکت های پیروز کار نمایند.
- روز رونمایی: اوج تأثیر شتاب دهنده ها در روز ارائه پروژه است. هر کدام از تیم ها پس از مقیاس گذاری استارتاپ هایشان می توانند آن ها را به سرمایه گذاران بالقوه ارائه نمایند.
معایب استفاده از شتاب دهنده
پیش از درخواست برای همکاری در یک شتاب دهنده، بهتر است هم خوانی برنامه آن با اهداف خود را آنالیز کنید. استفاده از شتاب دهنده ها برای استارتاپ ها معایبی نیز دارد.
- از دست دادن سهم شرکت: اغلب شتاب دهنده های استارتاپ، در ازای ارائه خدمات خود درصدی از سهم شرکت ها را در اختیار می گیرند.
- الزام به رشد سریع: ممکن است در برخی از شرکت ها، رشد آهسته برای پیروزیت در بلندمدت راه مناسب تری باشد. توسعه در کوتاه مدت برای همه استارتاپ ها مناسب نیست.
- عوامل حواس پرتی: حضور اجباری در جلسات و رویدادهای اجتماعی ممکن است در تمرکز و کار سخت برخی از استارتاپ ها اختلال ایجاد کند. البته همه استارتاپ ها شما را مجبور به حضور در این جلسات نمی نمایند.
نمونه هایی از شتاب دهنده های مشهور دنیا
تعداد شتاب دهنده ها از شروع به طور فزاینده ای روبه افزایش بوده و هزاران استارتاپ مورد پشتیبانی آن ها قرار گرفته اند. نمونه هایی از شتاب دهنده های پیروز در آمریکا عبارت اند از:
- Y Combinator
- AngelPad
- Launchpad LA
- Amplify LA
- AlphaLab
- 500 Startups
- RevUp
برترین شتاب دهنده های ایران
- شتاب دهنده شریف: شتاب دهنده شریف اولین شتاب دهنده دانشگاهی کشور است که فعالیت خود را از سال 1393 شروع نموده است. این شتاب دهنده یکی از نهادهای زیرمجموعه پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی شریف است و از استارتاپ های فناورانه حمایت می نماید.
- شتاب دهنده دیموند: دیموند یک شتاب دهنده عمومی است که از سال 1393 شروع به کار نموده و در زمینه های سلامت، گردشگری، حمل ونقل، خرده فروشی و اینترنت اشیا فعالیت می نماید.
- شتاب دهنده تریگ آپ: این شتاب دهنده نیز در سال 1393 تأسیس شده و علاوه بر حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، در فناوری سلامت، اقتصادی، آموزشی، مدیریت منابع طبیعی و راهکارهای سبک زندگی نیز فعالیت می نماید.
- شتاب دهنده فردوسی: این شتاب دهنده از سال 1396 در مرکز رشد دانشگاه فردوسی مشهد شروع به کار کرد. تمرکز این شتاب دهنده بر استارتاپ هایی است که در زمینه اطلاع رسانی و رسانه های نو، بازی و تفریح، آموزش و فراوری محتوا، خدمات شهری و گردشگری فعالیت دارند.
- شتاب دهنده سیمرغ: یک شتاب دهنده عمومی وابسته به مرکز نوآوری یاس است. شتاب دهنده سیمرغ حمایت از استارتاپ های محلی جات، هنرانه، دانشکار و مهره را در کارنامه خود دارد.
کار شتاب دهنده ها چقدر طول می کشد؟
شتاب دهنده ها موعد زمانی ثابتی را معین می نمایند. در طول برنامه شتاب دهنده، استارتاپ ها زمان خود را صرف رشد شرکت می نمایند و هر شتاب دهنده روش کار و زمان بندی منحصربه فردی را ارائه می نماید.
فرآیند ثبت درخواست برای شتاب دهنده چگونه است؟
راه یابی به شتاب دهنده های درجه یک کار ساده ای نیست. آن ها کمتر از 5 درصد از استارتاپ های متقاضی را قبول می نمایند. اغلب آن ها پیش احتیاجهای معینی را نیز مشخص می نمایند که در هر شتاب دهنده فرق دارد.
فرآیند ثبت درخواست برای شتاب دهنده به تحقیقات و آماده سازی بسیاری احتیاج دارد. شرکت های شتاب دهنده پس از انجام مصاحبه معمولاً به سرعت درباره متقاضیان تصمیم گیری می نمایند. هر شتاب دهنده فرآیند بازبینی مخصوص به خود را دارد اما به طور کلی از سه مرحله تشکیل می گردد:
- پر کردن پرسش نامه: در هنگام جواب دادن به پرسش های شتاب دهنده ها دقت کنید. شما باید بتوانید اثبات کنید که درباره شرکت و تیم خود تحقیقات و دانش قابل توجهی را کسب نموده اید.
- مصاحبه سریع: مصاحبه متقاضیان با شتاب دهنده های برتر معمولاً چیزی در حدود ده، پانزده دقیقه طول می کشد. اگر پیروز شدید به مرحله مصاحبه برسید، مصاحبه های آزمایشی می توانند به شما یاری نمایند.
- پذیرفته شدن همراه گروهی از استارتاپ های دیگر: اگر در مصاحبه پذیرفته شوید، استارتاپ شما به همراه گروهی از شرکت های دیگر وارد برنامه شتاب دهنده می گردد.
شتاب دهنده ها در پی چه هستند؟
معمولاً هر شتاب دهنده در حوزه های معینی تمرکز می نماید. آن ها در پی شرکت های تازه تأسیس و کوچکی هستند که سرمایه گذاران اندک و پتانسیل رشد سریع داشته باشند. برخی از آن ها در بخش صنعتی معینی فعالیت می نمایند. تعدادی از پیش احتیاجهای کلی شتاب دهنده ها عبارت اند از:
- طرح تجاری قابل اجرا
- حداقل محصول قابل قبول (MVP)
- توانایی بالا در کار گروهی
- قابلیت رشد (مقیاس پذیری)
- آموزش پذیری
- عزم و روحیه کارآفرینی
انواع شتاب دهنده
هرکدام از شتاب دهنده های استارتاپ از طرح تجاری بخصوصی تبعیت می نمایند و تفاوت اصلی آن ها در همین است. در ادامه سه مورد از مهم ترین انواع شتاب دهنده را معرفی می کنیم.
برنامه های شتاب دهنده نوآوری باز
منظور از اصطلاح نوآوری باز یک نوع طرح تجاری است که در آن از استارتاپ ها دعوت می گردد خود را در مکان فیزیکی یک شرکت بزرگ تر جای دهند. در طی این همکاری، منابع اقتصادی و آموزشی مورداحتیاج برای استارتاپ ها تأمین می گردد و شرکت مادر نیز از نوآوری و تحقیقات شرکت های استارتاپی خود بهره مند می گردد. سازمان های بزرگ تر به خوبی از این حقیقت آگاهند که پیشرفت در فناوری های نو اگرچه هزینه راه اندازی استارتاپ ها را کاهش داده، اما میانه طول عمر شرکت ها را از 67 سال به 15 سال رسانده است. آن ها در واکنش به این روند از برنامه های نوآوری باز استفاده می نمایند تا از نوآوری ها و تحقیقات استارتاپ ها بهره مند شوند. برای مثال شرکت سامسونگ با شرکتی مانند Mobeam همکاری می نماید که تخصص آن در پیاده سازی سیستم های پرداخت است.
برنامه های شتاب دهنده سازمانی خارجی
همان طور که از نام آن پیداست، این برنامه ها با شتاب دهنده های شخص ثالث همکاری می نمایند تا سرمایه جذب نمایند. ایجاد همکاری و فرصت های اجرایی از مزایای این مدل هستند. شتاب دهنده های خارجی به جای آن که به وسیله کارکنان مدیریت شوند، با شرکت های شخص ثالث همکاری می نمایند. متخصصان نوآوری سازمانی در یک شرکت شتاب دهنده وظیفه فراهم کردن ارتباطات لازم برای استارتاپ های نوآور را بر عهده می گیرند.
پایگاه های نوآوری
پایگاه های نوآوری ازجمله پرطرفدارترین برنامه های شتاب دهنده سازمانی هستند. تفاوت آن ها با شتاب دهنده های خارجی در این است که به جای همکاری با شرکت های شخص ثالث، خود مدیریت برنامه شتاب دهنده را بر عهده می گیرند.
آن ها معمولاً فضای کاری فیزیکی مخصوصی را برای استارتاپ ها در نظر می گیرند که بتوانند در آن جا به نوآوری بپردازند. کارمندان این ادارات، متخصصان نوآوری سازمانی هستند که وظیفه اصلی آن ها تجزیه وتحلیل بازار و شناسایی روندهای نو است. شرکت هایی مانند Vodafone و Nestle پایگاه های نوآوری خود را در سیلیکون ولی تأسیس نموده اند. این نوع از شتاب دهنده ها هر روز محبوب تر می شوند.
تفاوت شتاب دهنده با مرکز رشد
استارتاپ ها در ابتدای جهت خود زمان و انرژی محدودی دارند. آن ها احتیاج دارند برای پیشرفت کسب وکار نوپای خود سرمایه جذب نمایند. گزینه های زیادی برای جذب سرمایه استارتاپ ها وجود دارد. تأمین اقتصادی جمعی (کراود فاندینگ)، وام تجاری، شتاب دهنده ها و مراکز رشد گزینه هایی برای جذب سرمایه هستند که ممکن است انتخاب از میان آن ها سردرگم نماینده باشد.
پذیرفته شدن به وسیله یک برنامه کارآموزی و پیشرفت کسب وکار درجه یک رویای بسیاری از کارآفرینان استارتاپی است. گزینه های اصلی رفع نماینده این احتیاجها شتاب دهنده ها و مراکز رشد هستند. یک مرکز رشد استارتاپ (انکوباتور) به کارآفرینان یاری می نماید ایده های تجاری خود را پرورش دهند و شرکتشان را از صفر بسازند. اما شتاب دهنده ها با استارتاپ هایی همکاری می نمایند که حداقل محصول قابل قبول (MVP) را داشته باشند و با استفاده از آموزش ها، منابع و مشاوره شتاب دهنده، در چند ماه سرعت پیشرفت خود را افزایش دهند.
منبع: مجله شنبه