درهای میراث فرهنگی کی به روی بچه ها باز می شود؟ - کوه سفید

به گزارش خبرنگاران، امروز روز جهانی کودک است، کسانی که می توانند در آینده ای خود نقشی موثر برای حفاظت از بناهای تاریخی ایفا کنند، اما برای رسیدن به این پاسخ این پرسش ها باید نخست بررسی کرد که در طول سال های گذشته سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و بخش پژوهشگاه این سازمان، چه برنامه ریزی ها و اقداماتی را برای جلب توجه بچه ها و نوجوانان به میراث فرهنگی و موزه ها انجام داده اند؟ اقداماتی که به نوعی بتوانند فرهنگِ حفاظت از میراث فرهنگی را از کودکی به فرزندان این کشور بیاموزند؟

هر چند حتما ایجاد دفتر کودک و نوجوان در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری که چند سالی است راه اندازی شده نیز می تواند کمک های زیادی به توجه بیشتر بچه ها و نوجوانان به میراث فرهنگی کند! اما حتما برنامه ریزی مدون و تعریف شده ای از سوی مسئولان مختلف سازمان میراث فرهنگی و گردشگری حتی با هدف تشویق بچه ها به ابراز تمایل شان برای بازدید از موزه ها و بناهای تاریخی نیز می تواند به این امر کمک کند.

اگر مرکز معرفی و اموزش بود، پیروز بودیم

سید محمد بهشتی، رئیس پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در این زمینه به خبرنگار خبرنگاران شرح می دهد: قبل از ادغام سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، معاونتی با نام معرفی و آموزش در سازمان فعالیت می کرد که مسئولیت این نوع فعالیت ها برعهده کارشناسان آن بود، اما متاسفانه در دولت گذشته این معاونت منحل شد و در حال حاضر به نظر می رسد عملا این موضوع، یعنی معرفی و آموزش برای مخاطبان مختلف، در سازمان میراث فرهنگی صاحب ندارد.

او با بیان این که هر گوشه ای از سازمان میراث فرهنگی در حال انجام تلاشی خارج از ساختار اداری خود است، بیان می کند: به عنوان مثال در پژوهشگاه میراث فرهنگی تلاش هایی برای انجام برخی اقدامات در این حوزه رخ می دهد، اما در تشکیلات و شرح وظایف ما چیزی در این زمینه مکتوب نشده است.

وی گفت:سعی می کنیم تا کمبود وجود معاونت معرفی را به سهم خود جبران کنیم. معتقدیم توجه به حضور بچه ها در موزه ها و بناهای تاریخی را راحت تر می توان به انتها رساند.

بهشتی تاکید می کند:به سهم خود در پژوهشگاه میراث فرهنگی و خارج از وظایف کنونی مان تلاش می کنیم تا به این قضیه توجه کنیم، هر چند جزو شرح وظایف ما نبوده است.

او با بیان این که می تواند تضمین کند تا زمانی که وی و کارشناسان متعهدی مانند سید احمد محیط طباطبایی، رئیس ایکوم ایران در این بخش از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری هستند می توانند نقشی موثرتر برای ایجاد فرهنگ در حضور بچه ها در موزه ها داشته باشند، می گوید:پس از رفتن این نوع کارشناسان، نمی دانیم این اتفاق ادامه دار خواهد بود یا خیر؟

نمی توان یک باره فضا را برای حضور مداوم بچه ها در موزه ها آماده کرد

به گزارش خبرنگاران، محمدرضا کارگر مدیر اداره کل موزه ها و اموال منقول فرهنگی تاریخی نیز در این زمینه به خبرنگار خبرنگاران تاکید می کند: موزه ها به صورت روتین و هرساله برنامه های ویژه ای را برای روز جهانی کودک در نظر می گیرند که از جمله آن ها می توان به برگزاری کارگاه هایی برای بچه ها یا انجام تمهیدات مختلف در موزه ها اشاره کرد.

وی ادامه می دهد: هرچند معتقدیم هر روز باید در موزه روز کودک باشد و هر موزه با توجه به عنوان خود برنامه خاصی را برای بچه ها داشته باشد، چون آن ها قرار است مخاطبان دائمی موزه ها تا آینده ای دور باشند، اما متاسفانه ما هنوز تجربه لازم برای این برنامه ریزی را به دست نیاورده ایم.

او در ادامه با بیان این که در برخی از موزه های کشور فراهم کردن فضای مناسب برای حضور بچه ها در برخی از فضاهای موزه ای مانند نیاوران و سعدآباد تا حدودی محقق شده است، می افزاید: با این وجود معتقدیم باید همه موزه ها این نوع تسهیلات و امکانات را برای مخاطبان کودک خود فراهم کنند. هرچند برخی از موزه ها فضا برای چنین اقدامی ندارند.

وی تاکید می کند: در برخی از فضاهای موزه ای با تزریق پول می توان چنین قدمی را برداشت اما برخی از موزه ها حتی توانایی انجام این کار را نیز ندارند بنابراین نخست باید درآن ها اندیشه ایجاد کرد. تجربه اینکه چگونه می توان یک موزه را برای کاربرد بچه ها و نوجوانان ایجاد کرد یا به آن کاربری بچه هاه داد.

کارگر با تاکید بر این نکته که به انتها رساندن حضور دائم بچه ها در موزه ها و بناهای تاریخی بحثی است که به راحتی انجام نمی شود، بیان می کند: شرایط کشور ما نیز به گونه ای است که در موزه ها به دنبال حل مسائل ضروری و اولیه آن ها هستیم. از سوی دیگر اعتبار موزه ها بسیار اندک است، بنابراین قطعا امکان فراهم کردن چنین بستری به طور کامل وجود ندارد.

مدیر اداره کل موزه ها با بیان اینکه هیچ تجربه قبلی برای ایجاد موزه هایی با قابلیت حضور مداوم بچه ها در کشور نداریم، بیان می کند: به یکباره نمی توان چنین کاری را انجام داد. باید تدابیری رخ دهد تا توسعه اتفاق بیفتد. در حال حاضر در ایران نیازمند یک تجربه بایسته هستیم. ما می توانیم در موزه ملی یا موزه فرش مکانی را برای حضور بچه ها فراهم کنیم. هرچند کار مسئله ای است اما بالاخره این اقدام را باید از یک نقطه نهادینه کرد.

کارگر با اشاره به اقدامی که محمدعلی نجفی در ابتدای دولت یازدهم و در زمان ریاستش در سازمان میراث فرهنگی و گرد شگری در این زمینه آغاز کرد، شرح می دهد: در آن زمان سازمان میراث فرهنگی و کانون پرورش فکری بچه ها و نوجوانان گروه هی را تشکیل می دهد تا برنامه ریزی هایی را با هدف تعریف میراث فرهنگی به زبان کودک انجام دهد، اقداماتی نیز انجام شد، اما با رفتن وی، متاسفانه این اتفاق تداوم پیدا نکرد تا بتوان آن را با یک راهبرد مشخص تعریف کرد.