معدنکاری در قلعه سموران ؛ توسعه یا تخریب میراث ملی

به گزارش کوه سفید، خبرنگاران:بنا به گفته مورخان، قدمت ساختمان قلعه سموران عنبرآباد به دوران قبل از اسلام بر می شود و در دوره سلجوقی از شهرت قابل توجهی برخوردار بود چرا که موقعیت طبیعی و استقامت بالا، این بنا را به یک دژ نظامی مستحکم مبدل نموده بود.

معدنکاری در قلعه سموران ؛ توسعه یا تخریب میراث ملی

به گزارش ایرنا، گرچه بعضی عنوان نموده اند که این قلعه، محل اختفای دزدان بوده که برای جلوگیری از غافلگیری در آن ساکن می شدند اما وجود 12 برج دیدبانی و سایر استحکامات و ستون های سنگی، گذشته این بنا را بیشتر به یک قلعه نظامی پیوند می دهد.

قلعه نفوذ ناپذیر سموران در دامنه غربی ارتفاعات جبالشاخص و در حوزه شهرستان عنبرآباد واقع شده است و چند سالی است که در این منطقه یک شرکت معدنی، برداشت و استخراج سنگ مرمر را کلید زده و طی این سالها هر از چندگاهی اخباری مبنی بر ورود معدنکار به حریم ممنوعه قلعه، بحث داغ محافل عمومی و رسانه ای شده است .

البته هر بار، مدیران میراث فرهنگی اعلام نموده اند که هیچ آسیبی به قلعه وارد نشده است، اما طی چند روز گذشته بعضی از علاقمندان به میراث فرهنگی و دیگر منابع خبری، از تخریب این قلعه تاریخی سخن به میان آورده و خواهان جلوگیری از ادامه معدنکاری در حریم قلعه شده اند و گفته می گردد بعضی از افراد هم به طور غیر قانونی، مانع خروج کامیون های حامل سنگ مرمر از منطقه شده اند.

در صورت معدنکاری در حریم قلعه، بارگیری کامیون ها متوقف می گردد

فرماندار عنبرآباد گفت: برای معدنکار،عرصه ای معین شده و قرار بر این بوده فقط در این عرصه کار معدنی انجام گردد اما عده ای گزارش داده اند که در حریم ممنوعه، فعالیت معدنی در حال اجرا است.

نادر ملایی با تاکید بر اینکه همه باید در چارچوب قانون حرکت نمایند مطرح کرد: کارشناسان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمان باید هر چه سریعر به موضوع ورود نمایند تا معین گردد که در حریم قلعه کاری اجرا شده یا خیر و گزارش نهایی خود را به دادستان ارائه نمایند.

وی اضافه نمود: چنانچه در حریم ممنوعه کار شده باشد دادستان حتما دستور توقف عملیات بارگیری کامیون ها را صادر می نماید اما اینکه بعضی از افراد به صورت غیرقانونی اقدام به جلوگیری از خروج کامیون ها می نمایند، کار درستی نیست و قطعا اگر در این بین اتفاق ناخوشایندی برای کسی بیافتد، افرادی که محرک اصلی بودند باید جوابگو باشند.

سرمایه گذاری، روند توسعه را سرعت می بخشد

سرپرست سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب استان کرمان هم با اشاره به استخراج سنگ مرمر در اطراف قلعه سموران توسط شرکت پارس معادن گفت: این شرکت مجوزهای خود را در گذشته طبق قانون دریافت نموده است.

مسلم مروجی اضافه نمود: سازمان میراث فرهنگی باید قبل از آغاز معدنکاری، حریم های خود را اعلام می کرد که این کار انجام نشده است اما قرار بر این شد یک سری از حریم ها توسط پیمانکار رعایت و فعالیت معدنی انجام گردد.

وی ادامه داد: اینگونه سرمایه گذاری ها می تواند روند توسعه منطقه را در منطقه سرعت دهد.

هیچ آسیبی به قلعه سموران وارد نشده است

مدیر پایگاه پژوهشی میراث فرهنگی جنوب کرمان نیز گفت: قلعه سموران به عنوان یک اثر ملی به ثبت رسیده و شرکت پارس معادن در چند سال گذشته با رعایت حریم قلعه، اقدام به برداشت سنگ ساختمانی نموده است .

نادر علیدادی سلیمانی اضافه نمود: سنگ مرمر بسیار زیبایی در بالای قلعه وجود دارد و طبیعی است که هدف معدنکار رسیدن به آن سنگ ها باشد.

وی توضیح داد: در دماغه جنوبی کوه و خارج از عرصه، برداشت سنگ مرمر اجرا شده است و در دماغه شمالی هم هر فعالیتی اجرا شده، باعث نشده تا سنگی از قلعه به پایین پرتاب گردد و همچنین در نقاطی هم که جاده زده شده برای دسترسی به سنگ بوده که به قلعه نزدیک شده بود و به وی هشدار داده شد و تاکنون هیچ آسیبی به حریم و عرصه قلعه وارد نشده است.

میراث فرهنگی باید خسارت بدهد

سرمایه گذار معدن سنگ مرمر قلعه سموران هم گفت: من بر اساس ضوابط جاری کشور این معدن را هفت سال پیش تحویل گرفته و آغاز به کار کردم.

علی سلطانی اضافه نمود: طبق قانون، زمانی که قرار است از سازمان صنعت و معدن درخواست راه اندازی معدن کنید باید تمام ضوابط یعنی استعلام از تمامی ارگان های زیربط به ویژه میراث فرهنگی، محیط زیست و منابع طبیعی را دریافت کنید و ما هم تمامی استعلام ها را دریافت کردیم و در پروانه بهره برداری نوشتند این منطقه بلامعارض است و می توانید در آن معدنکاری کنید.

وی ادامه داد: اینجا حدود 6 کیلومتر فقط کوه بری و راه سازی اجرا شده تا بتوانیم به نقطه ذخیره معدنی برسیم و طبق تعرفه اداره کل راه و شهرسازی، هر کیلومتر کوه بری سه میلیارد تومان هزینه در بر دارد که ما 18 میلیارد تومان هزینه برای ساختن راه در این منطقه نموده ایم.

معدنکار قلعه سموران گفت: سازمان میراث فرهنگی پس از چهار سال اعلام نموده که من در این منطقه، یک بنای تاریخی دارم و ما حرفمان این است که چرا از همان ابتدا حرفی از بنای تاریخی نزدید ضمن اینکه اینجا نه ثبت ملی بوده و نه ثبت استانی و اگر چیزی به نام قلعه سموران صاحب تاریخ است باید دارای دست نوشته باشد در حالی که اینجا فقط یک سری سنگ چین دست ساز بدون ملات است که محلی ها می گویند آغل گوسفند بوده است.

وی با بیان اینکه به دنبال ساخت کارخانه فرآوری در این منطقه هستم ادامه داد: بعضی به دنبال این هستند که من سرمایه گذار را با مشکل روبرو نمایند تا از راه اندازی کارخانه منصرف شوم.

سلطانی توضیح داد: این ها همه حرف های مغرضانه قومیتی است و من شکایت خودم را 2 سال قبل به دیوان عدالت اداری ارائه دادم و تمامی مدیران ارشد سازمان میراث فرهنگی در نشستی از من خواستند که باهم به تعامل برسیم.

قلعه سموران یک دژ نظامی است

رئیس گروه دوران اسلامی پژوهشکده باستان شناسی کشور نیز گفت: این قلعه از لحاظ تاریخی و وسعت، اهمیت زیادی داشته و تنها یک ورودی مالرو دارد و هنوز بعد از گذشت 800 سال می توانید برج ها، حصر و شاه نشین، آب انبارها و تمام تاسیسات یک دژ نطامی را در آن ببینید.

علی صدرایی اضافه نمود: در برهه ای، وزارت صنایع و معادن بدون استعلام از میراث فرهنگی اقدام به صدور مجوز معدن نموده است که در نتیجه آن، در دماغه جنوبی این معدن برداشت سنگ اجرا شده است.

وی ادامه داد: این شرکت معدن کار ادامه برداشت خود را به سمت دماغه شمال در سلسله جبال شاخص برده که بدون رعایت ضوابط عرصه و حریم، به بنیان اثر لطمه وارد نموده و برداشت ها باعث تخریب بنیان اثر شده است.

رئیس گروه دوران اسلامی پژوهشکده باستان شناسی کشور توضیح داد: متاسفانه هنوز کش و قوس هایی وجود دارد، جاده کشی به خصوص در قسمت های جبهه شمالی خیلی لطمه وارد می نماید که باید از آن جلوگیری گردد و پر واضح است که به هیچ وجه حریم را رعایت ننموده اند.

قلعه سموران در سایه کم مهری مسئولان در حال فرآموشی است

یکی از اهالی شهرستان عنبرآباد با بیان اینکه قلعه سموران در سایه کم مهری مسئولان قرار گرفته و در حال فرآموشی است، گفت: قلعه سموران دارای قدمت بالایی بوده و در سال 93 با عرصه ای معین به ثبت ملی رسیده است.

محمد سالاری اضافه نمود: سازمان میراث فرهنگی در سال های قبل به دلیل بعضی فشارها اقدام به کوچک کردن عرصه این قلعه کرد و در سال 93 طبق نظرات کارشناسی خودشان گفتند فعالیت معدنی به این اثر ملی آسیب می رساند و خوشبختانه جلوی ضرر بیشتر به آن که قصد صعود به کوه را داشت گرفته شد.

وی اضافه نمود: در سال 95 عرصه کوچک تر شد و معدنکاوی که در منطقه حضور داشت در این قسمت اقدام به جاده سازی کرد و به همان عرصه کم هم، رحم نکردند و به عمق 6 متر از دماغه شمالی به عرصه تجاوز شد که اکنون از همین عمق به برداشت سنگ می پردازد و ما هم موضوع را به دادستانی منعکس کردیم.

این شهروند عنبرآبادی ادامه داد: تا جایی که ما خبر داریم سازمان صنعت و معدن برای دادن مجوز به برداشت از این معدن هیچ استعلامی از میراث فرهنگی دریافت ننموده است.

وی توضیح داد: سال 90 یا 91 نامه ای برای سازمان میراث فرهنگی ارسال و خواستند تا این سازمان تمامی عرصه های باستانی خود را طی سه روز به سازمان صنعت و معدن معرفی کند و در غیر این صورت پاسخ آنها مثبت تلقی می گردد، اما میراث فرهنگی پاسخ داده که ما عرصه وسیعی را در این منطقه داریم که نمی توانیم چنین کاری را انجام دهیم و اگر شما جایی می خواهید به کاوش بپردازید آدرس آن محل را به ما بدهید تا آنالیز کنیم که عرصه نباشد.

طی روزهای گذشته در شبکه های مجازی و بعضی رسانه ها، عکس ها و مطالبی در رابطه با در معرض تهدید قرار داشتن و تخریب این اثر تاریخی به واسطه انجام فعالیت های معدنی منتشر شده و بحث بر سر این موضوع در محافل عمومی هم بالا گرفته است.

قلعه سموران در دهستان رود فرق از توابع شهرستان عنبرآباد واقع شده و سال 1393 به ثبت آثار ملی رسیده است.

مرکز شهرستان عنبرآباد در فاصله 260 کیلومتری جنوب کرمان واقع شده است.

منبع: چمدان
انتشار: 30 آبان 1398 بروزرسانی: 6 مهر 1399 گردآورنده: agdagh.ir شناسه مطلب: 113

به "معدنکاری در قلعه سموران ؛ توسعه یا تخریب میراث ملی" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "معدنکاری در قلعه سموران ؛ توسعه یا تخریب میراث ملی"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید