نکاتی درباره حمام کردن نوزاد و مراقبت های پس از آن ، از چه صابونی برای شست و شوی بدن نوزاد استفاده کنیم؟ - کوه سفید

به گزارش خبرنگاران، این نگرانی ها معمولا موجب می گردد که مادر خود را از لذت شست وشوی نوزادش محروم کند و این کار را به بزرگ ترها بسپارد. در حالی که ارتباط بین مادر و نوزاد هنگام شست وشو می تواند زمینه ایجاد امنیت و آرامش برای نوزاد و لذت بردن مادر را فراهم کند. با کمی تجربه و تمرین و البته رعایت احتیاط شما هم می توانید مثل مادرتان نوزاد را در مدت کوتاهی حمام کنید. این لذت را از خودتان دریغ نکنید. دکتر مهتا فاطمه بصیر نکاتی قابل توجه و کاربردی در مورد حمام کردن نوزادان را در اختیار ما قرار داده است که می خوانید.

دو روش برای استحمام نوزاد

دو روش برای شست وشوی نوزاد معمول است؛ شست وشو با استفاده از یک اسفنج یا حوله کوچک و شست وشوی نوزاد در لگن مخصوص. توجه داشته باشیم مدت زمان استحمام نوزاد نباید بیشتر از پنج تا ده دقیقه به طول بینجامد. ضروری است از آب گرم (حدود 30 -40 درجه) و صابون یا شامپوی مخصوص بچه استفاده گردد. باید نوزاد را که روی یک زیرانداز قرار داد با یک دست گرفت و هرگز برای جلوگیری از سقوط نوزاد، تا انتها استحمام نباید او را رها کرد.

برای آبکشی موی نوزاد بهتر است سر او را در حالی که در دست ما بر پشت خوابیده به زیر شیر آب (پایه بلندی) برد تا جریان آب به روی صورت نوزاد جاری نگردد. جاری شدن آب روی صورت نوزاد، هنگام آبکشی مو، ممکن است باعث ناراحتی و کبودی نوزاد گردد. باید بعد از استحمام سر و بدن، نوزاد را در یک حوله خشک پیچید و خشک کرد. برای خشک کردن گوش های نوزاد هرگز نباید از گوش پاک کن استفاده گردد.

برای پیشگیری از عفونت، درهفته اول و تا زمانی که ناف نیفتاده است (یا محل ختنه بهبود نیافته)، بهتر است برای استحمام نوزاد از وان یا لگن مخصوص استفاده نکرد. ولی بعد از آن می توان نوزاد را در وان حمام کرد. برای این کار باید قبلا وسایل لازم را در دسترس قرار دهیم و هرگز نوزاد را هنگام استحمام تنها نگذاریم. دمای محل استحمام باید مناسب (حد اقل 25 درجه) باشد. ابتدا در لگن شست وشو، آب گرم (حدود 30 -40 درجه سانتیگراد) می ریزیم و دمای مطلوب آن را با آرنج کنترل می کنیم. نوزاد را به محض برهنه کردن و بدون اتلاف وقت در آب گرم ساده (بدون کف صابون) غوطه ور می کنیم، درحالی که سر و گردن وی را با یک دست خود، خارج آب نگه داشته ایم. در صورتی که در آب غوطه ور شدن برای نوزاد لذت بخش است می توان مدت استحمام را طولانی ترکرد.

از چه صابونی استفاده کنیم؟

نوزادان و کلا شیرخواران پوست حساس و خشکی دارند. صابون معمولی که برای زدودن چربی و بوی پوست بچه ها بزرگ تر و بزرگسال ها مورد استفاده است. در سن زیر یک سال مورد استفاده ندارد و ممکن است برای پوست شیرخوار مضر باشد. شامپوی مخصوص بچه از مواد ملایم درست شده است و این ویژگی را دارد که به پوست نوزاد صدمه نمی زند و چشم های او را نیز نمی سوزاند. می توان شامپوی بچه را برای شست وشوی بدن نیز مورد استفاده قرار داد.

شست وشوی بدن نوزاد با ملایمت

هنگام استحمام نوزاد باید ابتدا چشم ها و صورت او را تمیز کرد. برای این کار باید از یک پنبه آغشته به آب گرم برای شست وشوی چشم و صورت نوزاد استفاده کرد و آن را به آرامی روی صورت نوزاد ماساژ داد. پس از شست وشوی صورت نوزاد نوبت به شست وشوی سر او می رسد برای این کار باید سر نوزاد به سمت مادر بوده و آن را با یک دست نگه داشته و با دست دیگر سر نوزاد را به آرامی با شامپو شست وشو داده و خشک کنیم.

بعد از خشک کردن سر، گردن، زیربغل، سینه و شکم نوزاد را با یک پارچه یا لیف بسیار نرم و به آرامی با صابون شست وشو می دهیم و به همین نحو پشت او را نیز تمیز نموده و او را با حوله نرمی خشک می کنیم. بعد از افتادن بند ناف می توان نوزاد را داخل وان یا لگن حمام کرد. باید توجه داشته باشیم که حرارت آب داخل لگن مناسب باشد. برای معین حرارت مناسب می توانید با آرنج خود آن را امتحان کنیم. دو یا حداکثر سه بار حمام در هفته برای نوزاد کافی است، بنابراین از شست وشوی روزانه وی اجتناب کنید.

مراقبت های بعد از استحمام

- مراقبت از ناف: بند ناف در بدو تولد کلامپ می گردد و گیره هایی روی آن گذاشته می گردد. بند ناف کلامپ شده، خود به خود از خون تهی شده و طی مدت کوتاهی سخت، خشک و سیاه می گردد. بافت مرده می تواند محیط مناسبی برای رشد باکتری ها باشد. برای جلوگیری از آلوده شدن بند ناف باید ناف را نپوشانید: دقت کنید که کهنه یا پوشک روی ناف بسته نگردد و از ناف بند یا پانسمان استفاده نکنید.

استفاده از الکل توصیه نمی گردد زیرا از عفونت پیشگیری نمی کند و خشک شدن ناف را تسریع نمی کند. در صورت آغشته شدن محل به مواد آلوده باید ناف را با آب ولرم و صابون ملایم شست و خشک کرد. بعد از افتادن بند ناف، تا زمان ترمیم بهبود کامل ناف، ممکن است ترشحات موضعی بدون بو مشاهده گردد. این ترشحات عفونی نیست ولی در این زمان نیز ناف نوزاد مستعد عفونت است. برترین روش پیشگیری از عفونت ناف به این توضیح است: دست ها قبل از مراقبت شسته شوند؛ از تماس مواد آلوده، ادرار و مدفوع با ناف پیشگیری گردد.

از ناف بند یا پانسمان استفاده نگردد. پوشک و کهنه نوزاد باید زیر ناف بسته گردد. بند ناف باید تمیز و خشک نگهداری گردد و به والدین آموخته گردد که از هیچ گونه مواد گیاهی یا خانگی برای مراقبت از ناف نوزاد خود استفاده ننمایند. در صورت مشاهده قرمزی دور ناف همراه با ترشحات کدر یا بد بو. به پزشک معالج مراجعه گردد.

- مراقبت از چشم ها: چشم ها را می توان با یک گلوله پنبه تمیز که با آب جوشیده ولرم مرطوب شده، تمیز کرد. در صورت بروز ورم همراه با وجود ترشحاتی که سراسر پلک ها را می پوشاند، به پزشک معالج مراجعه گردد.

- ناخن ها باید به طور مرتب کوتاه شده و تمیز نگه داشته گردد.

- مراقبت از پوست نوزاد: پوست نوزاد به طور طبیعی خشک است. استفاده از چربی های طبیعی مانند روغن های مایع گیاهی خوراکی راه ایمن و موثری برای کاهش خشکی پوست و پوسته پوسته شدن و نرم کردن پوست صورت و بدن نوزادان است. ضمن چرب کردن پوست نوزاد باید دقت کرد که نوزاد روی سطحی هموار باشد و دست های چرب ما باعث لیز خوردن او نگردد. می توان ضمن استفاده از این نوع نرم نماینده ها، نوزاد را ماساژ داد. به نظر می آید که ماساژ به معنی لمس ملایم بدن، باعث برآورده شدن احساس امنیت شیرخوار و مورد علاقه بودن می گردد.

امروزه محصولات مختلفی برای مراقبت از پوست نوزاد برای فروش عرضه شده و در دسترس قرار گرفته است. مراقب باشید موادی که برای قوام دادن یا معطر کردن این محصولات به آن افزوده می گردد، ممکن است ایجاد حساسیت کند یا باعث تحریک پوست نوزاد گردد.

پودر که برای جذب رطوبت پوست نوزاد مدت ها مورد استفاده بود امروزه توصیه نمی گردد. احتمال استنشاق پودر و عوارض دیررس جذب ذرات آن در دستگاه تنفسی نوزاد دلیل اصلی آن است. علاوه بر آن، ذرات پودر ممکن است باعث بسته شدن مجاری عرق شده و بثورات (miliaria) ایجاد نمایند. زمان استحمام و مراقبت های بعد از آن، باید به یک زمان ارتباط متقابل تبدیل شده و برای مادر و نوزاد تجربه ای آرامش بخش و لذت بخش گردد. این احساس بعد از کسب کمی تجربه و نیز با انتخاب وقت مناسب به

وجود می آید.