هومو ارکتوس انسان راست قامت - کوه سفید

بازسازی هومو ارکتوس - اولین گونه ای که تصور می گردد کاملا صاف می ایستاد و راه می رفت

یک مطالعه تازه نشان داده است که یکی از خویشاوندان کهن انسان امروزی تا دوره های نسبتا اخیر در شرق آسیا می زیسته است. گونه هومو ارکتوس حدود دو میلیون سال پیش تکامل پیدا کرد و اولین گونه شناخته شده انسان است که کاملا صاف می ایستاد و راه می رفت.

اکنون شواهد نشان می دهد که این گونه تا کمی بیش از 100 هزار سال پیش در جزیره جاوه در اندونزی - یعنی تا مدت ها پس از آنکه در سایر مناطق از بین رفت - زندگی می کرد. به این ترتیب دوران زیست هومو ارکتوس با انسان امروزی همپوشانی داشته است.

جزییات این مطالعه در نشریه نیچر تشریح شده است.

در دهه 1930 دوازده کاسه جمجمه و دو استخوان پای این گونه در مرکز جاوه پیدا شد و در دهه های بعد از آن، محققان کوشش کردند تاریخ این فسیل ها را مشخص نمایند، اما با مشکلاتی روبرو شدند.

در دهه 1990 یک تیم به تخمین خیلی کم 53 هزار سال تا 27 هزار سال رسید که این احتمال را پیش می کشید که هومو ارکتوس و انسان امروزی - هومو ساپین - برای دوره ای همزمان در این جزیره زندگی می کردند.

اکنون محققان تحت سرپرستی پروفسور راسل سیوچون از دانشگاه آیووا با حفاری دقیق تر محل کشف این فسیل ها در کنار رود سولو آن را بار دیگر تحلیل نموده است.

آن ها می گویند که اکنون به تاریخ قطعی بستر شکل گیری این استخوان ها رسیده اند که 117 هزار تا 108 هزار سال است. این جدیدترین رکورد شناخته شده از گونه هومو ارکتوس در دنیا است.

به نظر می رسد هومو ارکتوس در سایر جزایر جنوب شرقی آسیا به گونه های کوچکتر تکامل یافته باشد. مثلا در جزیره فلورز به هومو فلورسنسیس - یا آدم کوتوله - و در فیلیپین به هومو لوزونسیس بدل شده باشد. علت آن احتمالا محدودیت منابع غذایی در این جزایر بود.

اما در جاوه ظاهرا غذای کافی برای ارکتوس ها وجود داشته تا ابعاد قبلی اندام خود را حفظ نمایند.

محوطه حفاری در کنار رود سولو در میانه جاوه قرار گرفته است

به نظر می رسد قد گونه های کشف شده 152 تا 183 سانتیمتر بوده که قابل مقایسه با نمونه های کشف شده در آفریقا و سایر نقاط است.

این یافته ها موید تغییراتی است که تکامل شناسی طی چند دهه گذشته طی نموده. دانشمندان تصور می کردند که تکامل انسان روی یک خط راست از انسان واران - گونه هایی مثل شامپانزه و گوریل - تا گونه ما درحال پیشروی بوده است.

این نگاه در نمودار معروف به راهپیمایی پیشرفت که با یک موجود شبیه به شامپانزه آغاز می گردد و به انسان ختم می گردد متبلور شده است.این روز ها می دانیم که فرایند تکامل به این سادگی نبوده.

مطالعه تازه این حقیقت شگفت انگیز را برجسته می نماید که خیلی از گونه هایی که فکر می کردیم جزو مراحل گذار در این راهپیمایی بوده اند با یکدیگر همپوشانی داشته اند، که در بعضی موارد به صد ها هزار سال می رسید.

اما چرا هومو ارکتوس اینقدر در جاوه دوام آورد؟ این گونه احتمالا 500 هزار پیش در آفریقا از بین رفته بود و در چین تا حدود 400 هزار سال قبل دوام آورد.

راسل سیوچون فکر می نماید که ارکتوس، احتمالا در سایر نقاط زیر فشار رقابت با گونه های دیگر، صحنه را خالی نموده بود، اما در جاوه منزوی بود و توانست دوام آورد.

با این حال نتایج مطالعه نشان می دهد که این فسیل ها متعلق به دوره ای هستند که شرایط محیط زیست جاوه درحال تغییر بود. منطقه ای که قبلا دارای جنگل های تنک بود، به تدریج داشت به جنگلی گرمسیری بدل می شد.

پروفسور سیوچون فکر می نماید این می تواند درست همان مقطعی باشد که هومو ارکتوس در این جزیره منقرض شد.

حفاری در نگاندونگ در سال 2010