آیا ممنوعه کپی شهرزاد است؟ - کوه سفید

با این حال ممنوعه به لحاظ قصه و اجرا فصل مهمی از کارنامه شبکه نمایش خانگی محسوب نمی گردد. این سریال به لحاظ ساختار ظاهری، طراحی صحنه و لباس، گریم، دیالوگ نویسی و روابط شخصیت ها به عاشقانه شبیه است و از نظر قصه، گره افکنی و طراحی شخصیت، شباهت های عجیبی به مجموعه محبوب شهرزاد دارد. البته ممنوعه نقاط قوت پررنگی مانند موسیقی متن عالی حبیب خزایی فر و بازی شاخص چند بازیگر درجه یک را هم دارد؛ اما به لحاظ قصه گویی و شکل اجرا به بازسازی همان الگوهای امتحان پس داده قبلی بسنده نموده است.

مربع عشقی تکراری

هسته مرکزی قصه سریال ممنوعه را ماجرای عاطفی چهار شخصیت تشکیل می دهد که از این میان یک نفر سعی دارد با تکیه بر پول و قدرت، باعث جدایی زوج عاشق قصه گردد تا همسر سابقش را به زندگی نابود شده شان بازگرداند؛ زندگی مشترکی که به گواه دیالوگ ها، از اول هم غلط بوده و با اصرار بزرگ ترها شکل گرفته است. چنین الگویی به وضوح قابل مقایسه با فصل های دوم و سوم شهرزاد است که قباد سعی می کرد به هر قیمتی شهرزاد را از فرهاد جدا کند.

طبیعی است که در این مقایسه کفه ترازو به سمت شهرزاد سنگینی کند، چرا که مربع میلاد کی مرام، الهه حصاری، بهاره افشاری و مصطفی قدیری به لحاظ قدرت بازیگری حتی قابل مقایسه با مربع قدرتمند شهاب حسینی، ترانه علیدوستی، مصطفی زمانی و پریناز ایزدیار هم نیستند. از نظر شخصیت پردازی هم شخصیت های ممنوعه سرگردان تر از مابه ازای شان در شهرزاد هستند، به این دلیل که روند قصه شهرزاد، حداقل درباره دلیل وابستگی جنون آمیز قباد یک فصل داستان گفته بود، اما ممنوعه اتفاقات زندگی مشترک سامی و ترانه را پس از چند دیالوگ سیاه و سفید شعاری، سهل انگارانه رها می نماید.

بازسازی پدرخوانده ایرانی

علی نصیریان بازیگر بزرگ سینمای ایران که در 4-5 سال پیش از شهرزاد، در اثر شاخصی بازی ننموده بود، از زمان فصل اول این سریال محبوبیت مضاعفی بین مخاطب عام پیدا کرد. شخصیت بزرگ آقا با اجرای کم نظیر نصیریان، به قدری جاافتاده بود که پس از مرگ در خاتمه فصل اول، جای خالی اش همیشه حس می شد. حالا انگار بزرگ آقا به زمانه امروز آمده و با گریم و طراحی لباس عجیبی که سعی دارد از تجنگی - که هنوز چنان که باید و شاید درنیامده- یک بدمن تمام عیار بسازد، در ممنوعه حضور یافته است.

در مقام مقایسه، هر دو شخصیت بزرگ آقا و تجنگی پدرانی مقتدر، باابهت و تاحدودی ترسناک محسوب می شوند که در عشق جوانی شان ناکام بوده اند؛ به همین خاطر کلاً به عشق نگاه مثبتی ندارند. علاوه بر این، هر دو شخصیت برای تأمین منافع خودشان در قصه دلدادگی زوج اصلی سریال گره انداخته اند. منفعت بزرگ آقا به نوعی اجتماعی بود که در قالب کوشش او برای ادامه نسل اش خودنمایی می کرد و حالا منافع تجنگی کاملا مالی و وابسته به پروژه ساختمانی اش در رامسر است.

خرده داستان ها و پیرنگ های فرعی

در زمینه شخصیت های فرعی و پیرنگ های کم اهمیت تر هم ممنوعه عموماً حرف جدیدی برای گفتن ندارد و به طور کلی تحت تأثیر شهرزاد است. مانور نخ نمای مجموعه روی این که سامی فرزند واقعی تجنگی نیست، ناخودآگاه مخاطب را به یاد ماجرای افشای دروغ بودن نسبت خونی بین بزرگ آقا و قباد می اندازد. شخصیت جوان، خودخواه و قلدر قصه هم که در مجموعه شهرزاد مدام تحت تأثیر الکل به تصویر کشیده می شد، در ممنوعه به مخدرهای صنعتی روی آورده است.

به علاوه نمایش خلوت پنهانی یک مرد میان سال با زن مورد علاقه اش و عشق ورزی ناموجه آن ها که در شهرزاد در قالب ارتباط نصرت و شربت و نیز رابطه خارج از ازدواج هوشنگ (رامین ناصرنصیر) به تصویر کشیده شده بود، با همان دلهره ها و وجوه نامتعارفش، در ممنوعه به عهده زوج خسرو و پروانه گذاشته شده است که البته بازی این دو بازیگر کارکشته از نقاط قوت سریال محسوب می گردد. موقعیت سکانس آخر از فصل اول ممنوعه نیز به شکل عجیبی یادآور جدایی اجباری فرهاد از شهرزاد بود.

پ