ایده بزرگ: خودرو ها باید در شهر ها ممنوع شوند؟ - کوه سفید

به گزارش خبرنگاران به نقل از گاردین، در چند سال اخیر موجی از هیجان در خصوص ایده بهینه سازی کامل زیست بوم تخریب شده یا باز گرداندن گیاهان و جانوران در منطقه ای که در حال انقراض هستند و حفاظت از آن منطقه به منظور افزایش درختان و کلا پوشش گیاهی وزاد و ولد مجدد جانوران و حیوانات در حال انقراض وجود داشته است. در این راستا، پروژه های در سراسر بریتانیا ظاهر شده اند که هدف شان احیای حیات وحش و تشویق شیوه های کشاورزی احیانماینده است.

شرایط در خصوص شهر ها چگونه است؟ شهر ها نیز مانند زیست بوم های طبیعی مکان های پیچیده و متنوعی بودند که میزبان طیف وسیعی از فعالیت های مختلف بودند. خیابان های ما فضا های عمومی بودند که برای اهداف بسیاری مورد استفاده قرار می گرفتند: کار، تجارت، بازی، معاشرت و حمل و نقل.

کلمه شهروند با شهر ها ارتباط دارد و شهر ایده آل حول مفهوم شهروندی سازماندهی شده است حول محور مشارکت در زندگی عمومی و روزگاری همین طور بود. با این وجود، همان طور که بخش هایی از حومه ما برای کشاورزی تغییر کاربری داده شدند در طول قرن گذشته خیابان های شهر ما برای یک هدف بهینه سازی شده اند: جابجایی مردم در سریع ترین زمان ممکن بدون آن که کسی از فضای عمومی برای اهداف دیگر استفاده کند.

این موضوع مزایای خود را دارد چه کسی می تواند بگوید که رسیدن سریع و کارآمد از یک سمت شهر به سمت دیگر مفید نیست با این وجود، این موضوع هزینه های زیادی را نیز به همراه داشته است. محیط شهری مشترک ما که پیش تر متعلق به همگان بود به طور کلی تحت سلطه خودرو های در حال حرکت و پارک شده در آمده است.

در هلند تقریبا به میزان افراد فضای پارک وجود دارد. اگر بخواهید همه این فضا ها را کنار هم قرار دهید فضای بیش تری نسبت به کل سطح آمستردام اشغال می نمایند. بیشتر این فضا ها در زمین های عمومی واقع شده اند، اما مردم نمی توانند از آن به هیچ وجه استفاده نمایند.

شاید از شنیدن این موضوع تعجب کنید، زیرا هلند به طور گسترده به عنوان مرکز دوچرخه سواری دنیا شناخته می گردد. بله، ما جهت های دوچرخه سواری و پارکینگ برای دوچرخه نیز داریم، اما این موارد هنوز هم خیابان های ما را به یک هدف محدود می نمایند: حمل و نقل. خلاصه آن که ما اجازه داده ایم شهرهای مان به مناطقی تک عملکردی و تک کارکردی تبدیل شوند.

این توسعه اجتناب ناپذیر نبود. زمانی که خودرو ها برای اولین بار به شهر ها سرازیر شدند (در ایالات متحده از دهه 1920 میلادی به این سو و در اروپا از دهه 1950 میلادی به این سو) افکار عمومی دیکته کردند که آنان باید با سیستم موجود سازگار شوند. بنابراین، عابران پیاده در اولویت قرار گرفتند.

با این وجود، در عرض یک دهه این ایده مطرح شد که شهر باید با خودرو سازگار گردد. فروشندگان دیگر اجازه نداشتند اجناس خود را در خیابان عرضه نمایند و این کار تنها در بازار های اختصاصی و تحت نظارت امکان پذیر بود. بچه ها بیرون از خانه بازی نمی نمایند و باید از سنین پایین به آنان آموزش داده می شد که مراقب رانندگان باشند نه این که رانندگان مراقب آنان باشند. عابران پیاده به پیاده رو فرستاده شدند. تغییر به سمت نحوه عملکرد شهر های ما امروز شروع شده بود.

به خیابان خود نگاه کنید چه می بینید؟ احتمالا خط لوله ای شکلی برای تردد سریع و بدون وقفه خودرو و یا شاید یک جهت دوچرخه سواری که از نوع دیگری از ترافیک، اما مسلما سازگارتر با محیط زیست پشتیبانی می نماید. احتمالا جا های پارک خودرو و مکان های مخصوص پارک کردن دوچرخه را می بینید. با این وجود، جایی نیست که همسایگان جمع شوند و بچه ها با یکدیگر بازی نمایند. جایی برای شهروندی نیست.

آیا راه دیگری وجود دارد؟ بعضی از شهر ها بهینه سازی کامل زیست بوم تخریب شده را شروع نموده اند. بارسلونا در حال دموکراتیک کردن فضای عمومی خود است که شامل پاسیو ها و پارک های شهری می گردد و خیابان های خود را از ترافیک خارج می نماید. خودرو ها هم چنان مجاز خواهند بود، اما خودرو ها تنها یک علت استفاده از فضای عمومی خواهند بود نه علت اصلی وجود آن.

با چنین ذهنیتی رونینگن در هلند که به خاطر گام های مترقی برداشته شده اش به منظور بازپس گیری خیابان ها برای دوچرخه ها معروفیت دارد اخیرا مجموعه ای از دستورالعمل ها را اتخاذ نموده که بیان می نماید حرکت طبق آن راهکاری است که یک خیابان باید تسهیل کند و در راستای سلامت بهتر، آگاهی از تاریخ فرهنگی یا توانایی شهر برای انطباق با شرایط اضطراری آب و هوایی گام هایی را برداشته است. در همین حال، پاریس یک طرح شهری 15 دقیقه ای دارد که هدف آن ایجاد جوامع خودکفا است که در آن هر چیزی که احتیاج دارید با 15 دقیقه پیاده روی یا دوچرخه سواری قابل دسترسی باشد.

با این وجود، آیا این کافی است؟ مردم به قدری عادت نموده اند که راه را برای ترافیک باز نمایند که شاید برای آن که از این طرز فکر رها شویم یک تغییر اساسی تر لازم باشد. چه خواهد شد اگر ما به طور کلی ورود خودرو ها به شهر ها را ممنوع کنیم؟ بخش هایی از بعضی شهر ها پیش تر این کار را با موفقیت بزرگ البته به طور موقت انجام داده اند: در روز های بدون ماشین، برای ماراتن ها یا میزبانی مهمانی های خیابانی برای جشن ملکه بریتانیا.

در بعضی نقاط تغییرات دائمی تری اتفاق افتاده است. برای مثال، دراوترخت در هلند کانالی که برای ایجاد فضای بزرگراه در دهه 1970 میلادی پر شده بود در سال 2020 میلادی بار دیگر احیا و به یک کانال تبدیل شد تا ساکنان محلی خشنود شوند. اکنون که کانال بازگشته ارتباط زیبایی با تعداد زیادی از عملکرد های مهم شهری ایجاد نموده از جمله صحنه اجرای موسیقی پاپ، نمایش تئاتر و فضای سبزی که جای خود را در کرانه آب پیدا نموده است.

شهر هایی هستند که همیشه بدون خودرو بوده اند مانند ونیز یکی از زیباترین و دوست داشتنی ترین مکان های دنیا.

با افزایش قیمت بنزین، آگاهی روزافزون ما از آسیب هایی که خودرو ها به محیط زیست مان وارد می نمایند و افزایش هزینه های پارکینگ و هزینه های ازدحام مطمئنا اکنون زمان پیدا کردن راه بهتری است راهی که به ما امکان می دهد شهرهای مان را به شرایط اجتماعی بازگردانیم آن هم با هدف معکوس کردن بلای تک عملکردی شدن شهرها.

تصور کنید از پنجره خود به بیرون نگاه می کنید، اما به جای ردیف های ماشین های پارک شده و خطوط ترافیک یک باغ سبزی مشترک، یک باربیکیو مشترک، یک منطقه بازی برای بچه ها و گل ها را می بینید. در آن موقع است که می توان گفت زیست بوم طبیعی شهری احیا شده است.