زیستن در همسایگی ویروس ها - کوه سفید

این روزها آنقدر تصاویر و فیلم های مختلف از بیمارستان های درگیر با کرونا و کوشش های بی وقفه کادر درمان، روحیه بالا و گاهی شادی ها و اندوه آن ها در کشور منتشر شده که بسیاری از اهالی رسانه را برای رفتن به این مراکز و روایت سوژه های ناب ترغیب می نماید.

به گزارش خبرنگاران؛ با این وجود از مسئولان دانشگاه علوم پزشکی تا کادر بیمارستان، معتقدند حضور خبرنگاران و عکاسان در این شرایط در بیمارستان هایی که مرکز کرونا هستند به صلاح نیست و شاید حتی تجهیزات محافظت نماینده هم نتواند جلوی این ویروس و سرایت بالای آن را بگیرد.

پس از پیگیری های بسیار، به احترام توصیه کسانی که این روزها بیش از هر کسی در رویارویی با ویروس کرونا کوشش نموده و صاحب تجربه اند، به گفت و گوی تلفنی با دو تن از کادر درمان بیمارستان عیسی بن مریم اصفهان که یکی از بیمارستان های خط مقدم مقابله با کرونا در اصفهان است، رضایت می دهم.

این دو روایت، از نخستین روزهایی که از شیوع ویروس کرونا با خبر شدند، تا فراز و نشیب های مبارزه با این ویروس و اشک ها و لبخندهایی است که با وجود خستگی، صمیمانه و به گرمی برایمان بازگو می نمایند.

راحله شیروانی مسئول آی سی یو بیمارستان عیسی بن مریم، می گوید: ویروس کرونا از اول بهمن 1398 در چین اپیدمی شد و موارد نادری هم در ایران دیده شده بود، اما اواخر بهمن ماه بود که علنی و اعلام شد ویروس کووید-19 در ایران هم مشاهده شده است. همان روزها زمزمه هایی از این که قرار است بیمارستان مرکز کرونا شویم می شنیدیم تا اینکه اول و یا دوم اسفندماه تصمیم دریافتد بیمارستان عیسی بن مریم در اصفهان مرکز کرونا گردد.

درباره روزهای اولی که بیمارستان عیسی بن مریم به خط مقدم مقابله با کرونا در اصفهان تبدیل شد، می گوید: روزهای اولی که مرکز کرونا شدیم خیلی استرس داشتیم، حتی برخی از نیروهای ما با مقاومت خانواده هایشان روبرو شدند. با این وجود چاره ای هم نداشتیم و باید با این شرایط کنار می آمدیم. سوم یا چهارم اسفند بود که مریض های معمولی را از بخش ها انتقال دادیم و دیگر فقط مبتلایان ویروس کرونا را بستری کردیم.

بلافاصله بعد از این که اعلام شد مرکز کرونا هستیم به دستور رئیس بیمارستان، یک آی سی یو جدید راه اندازی و بخش مختلف بیمارستان آماده سازی شد. با این وجود نیروی کافی نداشتیم و کادر درمان تحت فشار بودند.

10 روزی که سفیدپوشان پلک بر هم نگذاشتند

روزهای اول فشار زیادی به کادر درمان و پرستاران بیمارستان وارد شد، به طوری که می توانم بگویم در 10 روز اول نیروهای بیمارستان کل شیفت را می دویدند و شب تا صبح پلک بر هم نمی گذاشتند. آی سی یویی که راه اندازی نموده بودیم هنوز کامل نبود، اما بیمار بستری شده بود. استرس وحشتناک خودمان و مقاومت خانواده هایمان هم فشار کار را مضاعف می کرد.

یکی از همکارانمان دو بچه در خانه داشت و پرستاری از بچه هایش در خانه نگه داری می کرد، ولی وقتی فهمید مادر بچه ها در بیمارستان عیسی بن مریم کار می نماید، دیگر حاضر به نگهداری از بچه ها نشد و گفت من دیگر به خانه شما نمی آیم! و یا شوهر یکی از همکارانمان اجازه نداده بود بچه اش را بغل کند، از ترس اینکه مادر ناقل کرونا باشد!

شیفت های فشرده و کابوس روزهای اول

خلاصه اینکه برخی همکارانمان در این شرایط و به خاطر فشار خانواده مجبور شدند استعفا دهند و این در حالی بود که یک سری از نیروها هم به خاطر بیماری که داشتند و نقص سیستم ایمنی و یا بارداری کنار گذاشته شدند. به همین خاطر مشکل کمبود نیرو پیدا کردیم و شیفت نیروهای موجود فشرده شد. تا این که 15 اسفندماه نیروهای یاریی آمدند، اما تا آن موقع کار در آی سی یو برایمان شبیه کابوس بود.

خانم شیروانی درباره بیمارانی که در آن روزها در بیمارستان عیسی بن مریم بستری می شدند هم می گوید: اعلام شده بود افراد کم سن و سال به ویروس کرونا مبتلا نمی شوند، درحالی که ما بیمار 8-7 ساله و 32 ساله داشتیم! مریض با تنگی نفس می آمد، بعد علائم کمی بیشتر می شد و از روز سوم و چهارم غیرهوشیار می شد! یک هفته می گذشت و بیمار را احیا می کردیم اما گاهی در نهایت ناباوری فوت می کرد. واقعا وحشتناک بود...

بغض و گریه های کادر درمان برای بیماران

مسئول آی سی یو بیمارستان عیسی بن مریم به اینجای روایت که می رسد، بغض می نماید. می گوید: یک بیمار 40 ساله در آی سی یو فوت کرد. این مریض 40 ساله هیچ سابقه بیماری نداشت، فقط کارمند بانک بود و از آنجا به ویروس مبتلا شده بود، اما ترسیده بود و دیر به بیمارستان مراجعه نموده بود. وقتی آمد ریه اش خیلی درگیر شده بود، اما هوشیار بود و ما با او صحبت می کردیم. متأسفانه امروز بعد از دو ساعت احیا فوت کرد... همه کارکنان بیمارستان، یاری بهیار، پزشک و پرستار، همه در آی سی یو با صدای بلند گریه می کردیم. روحیه کارکنان بیمارستان به شدت تضعیف شده و با یک تلنگر به گریه می افتیم. خستگی روحی و جسمی کادر درمان این روزها قابل توصیف نیست.

از سختی شنیدن برخی حرف ها تا قدردانی های امیدبخش

کار کردن با این لباس ها آنقدر سخت است که حد و حساب ندارد و به خاطر همین گاهی زیر این لباس ها و ماسک ها نفس کشیدن هم برایمان سخت می گردد.

خوشبختانه الان فشار خانواده ها کمتر شده و کم کم راضی شده اند عزیزانشان برای نجات جان مردم به وظیفه شان عمل نمایند. خاطرم هست روزهای اول برادرم من را کنار کشید و گفت من هر ماه خودم حقوقت را می دهم ولی دیگر بیمارستان نرو، اصلا چند ماه در خانه بمان، بعد می توانی در یک بیمارستان خصوصی کار پیدا کنی... یا چیزهای دیگری که به گوشمان می رسد؛ مثل اینکه می گویند شما را قرنطینه ننموده اند؟ چرا به خانه می روید؟ کاش پیش بچه ها و همسر و پدر مادرتان نروید! شنیدن این حرف ها برایمان خیلی سخت است...

ناراحتی را می توان از تغییر صدا پشت تلفن هم متوجه شد، برای همین باید قدردانی مردم از کادر درمان که این روزها فرصت زیادی برای دیدن و شنیدنش را ندارند برایش بازگو کنم.

صدای پشت تلفن دوباره جان می گیرد و می گوید: این ها ما را شاد می نماید. هیچ شیفتی نیست که برای بیمارستان آبمیوه، شیر و قهوه، شکلات و خوراکی های بسته بندی شده نیاورند تا همکارانمان بتوانند راحت بخورند و سر کارشان برگردند. حتی هر روز برایمان در بیمارستان گل می آورند که باعث امیدواری و نیرو دریافت ما می گردد.

حالا دیگر همه ما متخصص کرونا شده ایم

در روزهای قبل خبری از قول رئیس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان منتشر شد که کادر درمان بیمارستان عیسی بن مریم با تغییر مرکز کرونا از این بیمارستان موافقت ننموده و خواهان ادامه خدمت خود در جبهه مقابله با کرونا شده اند. خانم شیروانی با تأیید این خبر می گوید: بله همه ما نامه ای نوشتیم و گفتیم می خواهیم به خدمت خود در این جبهه ادامه دهیم.

درباره انگیزه کادر درمان بیمارستان عیسی بن مریم از این تصمیم شرح می دهد: درست است که روزهای اول را خیلی سخت سپری کردیم، اما به مرور استرسمان کمتر شد و دیگر همه ما می دانیم که چطور از وسایل حفاظت فردی استفاده کنیم، چطور با فرد مبتلا به کرونا برخورد کنیم، چه کارهایی باید بکنیم تا بهتر گردد. می خندد و می گوید: با اطلاعاتی که داریم حالا دیگر می توانم بگویم همه ما یک متخصص کرونا شده ایم.

اگر بخواهند مبتلایان به کرونا را به یک بیمارستان دیگر ببرند، علاوه بر اینکه محیط آن بیمارستان را هم آلوده می نمایند، پرستاران و کادر درمان بیمارستان باید نحوه رویارویی با این ویروس را یاد بگیرند و با آن درگیر شوند که در این فاصله ممکن است فرصت هایی از دست برود. درحالی که همکاران من در بیمارستان عیسی بن مریم الان به شرایط عادت نموده اند و بارها دیده اند که فرد مبتلا به کرونا بهبود یافته و مرخص شده است. ما مریض باردار داشته ایم که بعد از 10 روز به سلامتی به منزل رفت و همکارانمان با او عکس و فیلم دریافتد و اینقدر شاد شدند که اشک شوق ریختند و یا مریض 44 ساله داشتیم که 12-10 روز زیر دستگاه بود و بعد هم کم کم دستگاه را از او جدا کردند و با شادی توانست به خانواده اش زنگ بزند و خبر سلامتی اش را بدهد.

خاطره شیرین بهبودی مادر باردار 34 ساله

مسئول آی سی یو بیمارستان عیسی بن مریم، شیرین ترین خاطره این مدت را بهبودی مادر باردار 34 ساله می داند که مبتلا به کرونا شده، ولی با حال خوب و سلامتی مرخص شد.

واکنش افرادی که مبتلا به کرونا می شوند هم حکایت جالبی دارد. خانم شیروانی می گوید: بیشتر افراد اول که به بیمارستان می آیند در مرحله انکارند و خودشان خوب و سرحال اند. ما هم یک مددکار در بیمارستان داریم که فعال است و برای بیماران موسیقی پخش می نماید و بیماران هوشیار را مجبور می نماید که شاد باشند و سرحال ترشان می نماید. به طور کلی وقتی بیماری هوشیار باشد با کادر درمان هم خوب ارتباط برقرار می نماید و حرف می زند و می گوید و می خندد. خیلی از بیماران ما را به اسم می شناسند و مثلا می گویند امروز شما شیفت هستید، یا مثلا چرا شیفت قبلی نبودید؟

متأسفانه حجم کار کادر درمانی بیمارستان عیسی بن مریم همچنان بالاست و نسبت به روزهای اول تغییری ننموده است. این را خانم شیروانی می گوید و اضافه می نماید: سه چهار روز در تعطیلات نوروز درصد اشغال تخت هایمان کم شده بود، اما متاسفانه همین امروز هم تخت هایمان صد در صد اشغال است.

شاید این روزها کلام هیچ کسی به اندازه کادر درمان بیمارستان ها بر روی مردمی که قرنطینه خانگی را جدی نمی گیرند اثر نداشته باشد. سفیدپوشان خط مقدم مقابله با کرونا بارها تأکید نموده اند که قطع زنجیره انتقال کرونا، تنها راه شکست این ویروس و باگشت به شرایط عادی است.

کرونا پیر و جوان و بچه نمی شناسد

مسئول آی سی یو بیمارستان عیسی بن مریم نیز همچون همکاران دیگرش از مردم می خواهد همچنان به قرنطینه خانگی پایبند باشند و همانطور که تا الان رعایت نموده اند، به خاطر سلامتی خود و خانواده هایشان به جز موارد ضروری از منزل خارج نشوند. او ادامه می دهد: متأسفانه وقتی اعلام می نمایند آمار مبتلایان رو به کاهش است، مردم احتیاط شان را کم می نمایند. وقتی امروز به سر کار می آمدم دیدم که خیابان ها شلوغ شده بود!

به عنوان کسی که از نزدیک با کرونا درگیر بوده، هشدار می دهد: کرونا پیر و جوان و بچه نمی شناسد، شاید من یک ماه پیش می گفتم کسانی که در سن پایین هستند به این ویروس مبتلا نمی شوند، اما چیزی که ما به چشم خودمان دیدیم این بود که مریض 30 تا 40 ساله بدون هیچ سابقه بیماری، مبتلا شد. پس همه باید مراقب باشند، چون حتی اگر خودشان مسئله ای پیدا ننمایند، ممکن است ناقل باشند و چندین نفر دیگر را آلوده نمایند.

خانم شیروانی که در 12 سال سابقه کارش تجربه مشابه اپیدمی کرونا را نداشته می گوید: اولین بار است که با چنین بحرانی روبرو شده ایم. اصلا فرصت ننموده ام فکر کنم، ولی ایده خوبی است و شاید روزی بتوانم تجربیات این روزها را ثبت کنم.

او که در ایام عید نوروز سال جاری هیچ رفت و آمدی با اقوام و حتی پدر و مادرش نداشته، می گوید: در این روزها خانواده ام نگران من بودند، همینطور همسر و دخترم، اما از همه آن ها سپاسگزارم که مثل همواره حامی من بودند. همینطور از رئیس بیمارستان که همواره در کنار کادر درمان است و به بخش های مختلف سر می زند، به صحبت های ما گوش می نماید و خیلی از مواقع با صحبت هایش نیروها را آرام می نماید.

خوشبختانه این روزها کمبود تجهیزات بهداشتی نداریم، البته روزهای اول کمبودهایی بود ولی خیلی سریع جبران شده، طوری که تا به حال یک بار هم نشده کادر درمان بدون تجهیزات بالای سر مریض بروند.

سختی روزهای اول، به تجربه این روزها تبدیل شد

فاطمه شاهسوندی مسئول اورژانس عیسی بن مریم، نیز روایت خود را از روزهای مقابله با کرونا در خط مقدم بیمارستان عیسی بن مریم، اینطور آغاز می نماید: تقریبا از اواخر بهمن ماه بود که به ما اعلام کردند بیمارستان ریفرال هستید و باید بیماران مشکوک به کرونا را بستری کنید. اولین بیماری به اورژانس آمد آقایی با حالت اضطراب و ناراحتی بود که خودش را روی تخت انداخت و گفت به من گفته اند تو کرونا داری و باید عیسی بن مریم بروی.

تقریبا 22 بهمن ماه بود که این رخ داد. آن موقع هنوز اعلام قطعی نشده بود عیسی بن مریم بیمارستان ریفرال است، اما زمزمه هایش بود. خلاصه بیمار را بستری کردیم و لباس های حفاظت فردی پوشیدیم و به بیمار رسیدگی کردیم تا بهبود یافت و او را به بخش منتقل کردیم.

با آغاز پذیرش مبتلایان به کرونا، بیمارستان عیسی بن مریم درمانگاه عفونی راه اندازی نموده که از متخصصان داخلی، عفونی و ریه تشکیل شده است و وقتی بیمار به اورژانس مراجعه می نماید، اول توسط پزشک ویزیت می گردد تا اگر به رسیدگی ویژه احتیاج داشت خیلی زود به بخش منتقل گردد. در بخش ها هم بیمار مشکوک به کرونا بستری می گردد. دو بخش هم برای بیمارانی داریم که جواب تست کرونای آنها مثبت اعلام شده است.

به طور کلی در حال حاضر همه بخش های بیمارستان درگیر کرونا است. اوایل آغاز اپیدمی، کادر درمان و نیروهای بیمارستان خیلی استرس داشتند، از طرفی خانواده هایشان هم نگران بودند و نمی دانستند باید چه کار نمایند. حتی این که بخواهیم به لباس های حفاظت فردی عادت کنیم سخت بود، چون این لباس ها گرم و پوشیدنشان در حین کار سخت است، خط ماسک و عینک هم روی بینی و صورت می ماند. همه این شرایط در روزهای اول سخت بود، اما الان همه عادت نموده ایم و هر بیماری مراجعه کند سریع و بدون استرس رسیدگی می کنیم.

خانم شاهسوندی درباره شیفت های کادر درمانی می گوید: وقتی اعلام شد بیمارستان ریفرال هستیم، برای اینکه پرسنل اذیت نشوند از خودشان نظر خواهی شد که می خواهند فشرده سر کار بیایند و بعد چند روز استراحت باشند، یا اینکه شیفت ها با فاصله باشد؟ پرسنل هم تمایل داشتند که شیفت هایشان با فاصله باشد. به هیچ کسی اضافه کاری داده نمی گردد، مگر این که خود فرد بخواهد اضافه کاری کند، شیفت ها با فاصله است و سخت گیری نمی گردد.

ما از ابتدای شیوع کرونا بودیم و تا آخر هستیم

وی با اشاره به اینکه نیروهای بیمارستان عیسی بن مریم قرار بود استراحتی داشته باشد، اما قبول نکردند و دوست داشتند به فعالیت خود ادامه دهند، می گوید: این ویروس هنوز ناشناخته است و فرد مبتلا اول با تنگی نفس و علائم تنفسی به بیمارستان مراجعه می نماید. اوایل کار کادر درمان استرس داشتند، اما الان عادت نموده اند و وقتی می بینند بیماران با خدمات درمانی می توانند کرونا را شکست داده و بهبود یابند، تمایلشان برای ادامه خدمت به بیماران بیشتر می گردد. به خاطر همین بود که همه یک نامه نوشتیم و مخالفت خودمان را با تغیر بیمارستان ریفرال اعلام کردیم و گفتیم ما از ابتدای شیوع کرونا بودیم و تا خاتمه شکست کرونا هستیم و به کار خود ادامه می دهیم.

وقتی وارد بیمارستان می شویم در ورودی بیمارستان، یکی از بخش ها را برای تعویض لباس گذاشته اند و آنجا لباس هایمان را تحویل می گیریم و بعد وارد بخش ها می شویم. این ها تجربه هایی بوده که ما در بحران به دست آورده ایم. البته این تجربیات را به مرور و سریع به دست آوردیم، اینکه چه کنیم و چه نکنیم. با خنده ادامه می دهد: بعد از شکست کرونا فکر کنم بتوان کتابی درباره این روزها نوشت.

ناراحتی های روحی و جسمی، بیشترین عارضه کادر درمان در دوران اپیدمی کرونا است. البته ما در اورژانس هستیم اما نیروهایی که در آی سی یو یا بخش های دیگر هستند، وقتی بیماری بستری می گردد و هر روز از او مراقبت می نمایند، به او عادت می نمایند و اگر این بیمار خوب نگردد و خدای ننموده اتفاقی برایش بیفتد در روحیه آن ها به شدت اثر منفی می گذارد.

مسئول اورژانس عیسی بن مریم، از مشارکت مردم و ماندن در منازل به ویژه در روزهای 12 و 13 فروردین قدردانی کرد و گفت: اگر مردم رعایت نمی کردند و این دو روز بیرون می آمدند مطمئنا پیک بیماری بیشتر می شد. این ویروس بیشتر به وسیله تماس قابل انتقال است و الان ممکن است برخی ناقل ویروس باشند بدون اینکه خودشان خبر داشته باشند. پس باید توصیه های بهداشتی مثل فاصله دریافت با یکدیگر و بهداشت فردی را رعایت نمایند تا بتوانیم نمودار ابتلا به کرونا را به سمت نزولی پیش ببریم.

خانم شاهسوندی درباره مبتلایان به کرونا می گوید: از همه گروه های سنی مراجعه به بیمارستان داریم. البته مدت کوتاهی در اورژانس هستند، اما شنیده ام در بخش ها وقتی جواب تست کرونا می آید خیلی استرس می گیرند. همکارانم سعی می نمایند تا جایی که می توانند حمایتشان نمایند و مددکار بیمارستان هم برای روحیه دادن به آن ها کوشش می نماید. حتی در بیمارستان جشن دهه شعبانیه گرفتیم و موسیقی شاد برای بیماران پخش می کنیم.

بهبود بیماران شیرین و فوت آن ها تلخ و دردناک است

او شیرین ترین خاطره این روزها را بهبودی بیماران و تلخ ترین خاطره را فوت بیمارانی می داند که با وجود همه کوشش ها بهبود نمی یابند و می گوید: فوت بیماران بر روی روحیه کادر درمان تاثیر بدی می گذارد، همینطور شنیدن خبر از دست دادن برخی پزشکان و پرستاران در کشور برایمان خیلی دردناک است.

خانم شاهسوندی شنیدن اخبار تلخ فوت پزشکان و پرستاران را باعث استرس بیشتر خانواده کادر درمان بیمارستان ها می داند و خاطرنشان می نماید: همه خانواده ها در این شرایط نگران اند، البته اوایل کار استرس بیشتری داشتند، اما الان آن ها هم به این شرایط عادت نموده اند.

می خندد و می گوید: این روزها ما فقط بوی ضد عفونی نماینده می دهیم. وقتی که می خواهیم برویم خانه تمام لباس هایمان را ضد عفونی می کنیم و وقتی به خانه می رسیم هم یک فرایند ضدعفونی دوباره داریم تا مبادا ناقل ویروس باشیم.

البته بیمارستان مکانی را درنظر گرفته که اگر کسی نتوانست به منزل برود در آنجا استراحت کند، اما خانواده هایمان چندان موافق نیستند، چون این شرایط به اندازه کافی سخت هست و اگر بخواهیم از آن ها دور باشیم سخت تر می گردد. چند نفر از همکارانم بچه هایشان را پیش خانواده هایشان فرستاده اند و یا چند نفری یک آپارتمان جداگانه اجاره نموده اند که به منزل نروند و ناقل ویروس به اعضای خانواده شان نباشند.

تحویل سال در کنار مبتلایان کرونا در بیمارستان

با این حال بیشتر کارکنان بیمارستان عیسی بن مریم همچنان با انرژی و با روحیه قوی مشغول خدمت به بیماران هستند. خانم شاهسوندی اضافه می نماید: هر سال در ایام نوروز سفره هفت سین در بیمارستان می چیدیم. سال جاری روز 28 اسفند خبری از هفت سین نبود، گفتم سال جاری هم چیزی تغییر ننموده و باید مثل سال های قبل، سال را تحویل کنیم، همه دور هم جمع شدیم و بیماران را هم آوردیم و کنار هفت سین با آن ها عکس گرفتیم.

10 سال است که مشغول فعالیت در این حرفه هستم. اگرچه قبلا تجربه مشابهی از این شرایط نداشتم، اما به نظرم این دوره هم می گذرد و امیدوارم با همکاری بیشتر مردم بتوانیم هرچه زودتر کرونا را شکست بدهیم.

توصیه مسئول اورژانس عیسی بن مریم این است که مردم تا جایی که می توانند در خانه هایشان بمانند و می گویند: ما شعار سال جاری را سال دوری و سلامتی گذاشتیم.

همین که مردم یاری نمایند و در منزل بمانند تا زنجیره انتقال این ویروس قطع گردد، بزرگترین یاری به کادر درمانی است. امیدواریم هرچه زودتر کرونا را شکست دهیم و به روال روزهای قبل برگردیم که خیلی دل مان برای آن روزها تنگ شده است.