نخستین اختراع موزه ای ایران در موزه ارامنه تهران رونمایی شد - کوه سفید

این اختراع پس از 11 ماه از زمان ایده پردازی، گذراندن مراحل آزمایشی و بعلاوه پس از کسب دو مدال طلا از مسابقات جهانی اختراعات با حضور اسقف اعظم ارامنه، رئیس ایکوم ایران (کمیته موزه ها) و معاون پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در موزه ارامنه تهران رونمایی شد.

این سیستم که موزه ها را در برابر لرزش، رطوبت، نور، دما و حشرات پایش و محافظت می نماید به وسیله محمودرضا گرجی و سالار بصیری و با ایده پردازی مرجان حاجی رحیمی اختراع شده که تا به امروز از مسابقه اختراعات سوئیس و ترکیه پیروز به کسب مدال طلا شده است.

احمد محیط طباطبایی، رئیس ایکوم ایران در مراسم رونمایی از این سیستم که تنها در موزه ارامنه آزمایش شده، شرح داد: فناوری موزه ها در جهان معمولا در عالی ترین سطح است، اینک در کشور ما به رغم محدودیت ها و شرایط کشور، چند جوان پیروز شده اند اختراعی در این راستا داشته باشند. پس از پیروزیت در مسابقه اختراعات سوئیس به حسب وظیفه در کمیته ملی موزه ها، این مخترعان جوان را به موزه ارامنه معرفی کردم.

او اضافه کرد: ما دنبال موزه ای با فضایی کوچک در عین حال با تنوع آثار از فلز تا کاغذ و پارچه بودیم و موزه ارامنه مناسبت ترین گزینه بود، چون هم کتابهای چاپ سنگی دارد و هم لباس و فلز. این سیستم با سرمایه شخصی مخترعان مراحل آزمایشی را با پیروزیت در این موزه گذرانده و امروز رسماً رونمایی می گردد تا دیگر موزه ها هم با استفاده از این سیستم هوشمند شوند.

شاهمرادی، مدیر موزه ارامنه و قلی نژاد، معاون فناوری پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری نیز در سخنانی درباره حفاظت بیشتر از میراث فرهنگی با اجرای چنین پروژه هایی ابراز امیدواری کردند.

محمودرضا گرجی، یکی از مخترعان شرح داد که این سیستم به هوشمندسازی و محافظت از آثار موزه ها یاری خواهد نمود. در طرح آزمایشی پنج ویترین نسخ خطی، چاپی، ظروف نقره و فلزی، تابلوهای نقاشی و مخزن انتخاب شده که براساس گزارش های سیستم، نتیجه دستگاه ها تا به امروز مثبت بوده است.

سالار بصیری، مخترع دیگر این دستگاه از اینکه در پیوند دو حوزه متفاوت میراث فرهنگی و فناوری، تکنولوژی برای محافظت از میراث فرهنگی پدید آمده، ابراز خوشحالی کرد و گفت: در نتیجه اجرای این پروژه پیروز شدیم شرایط ویترین ها و مخازن را امن نگه داریم و درصدد برطرف نقایص اختراع برآییم.

مرجان حاجی رحیمی، ایده پرداز و عضو گروه پروژه اختراع سیستم هوشمندسازی موزه ها نیز گفت: اجرای این ایده حدود 11 ماه زمان برده است. پروژه بعد از کسب مدل طلا از مسابقه اختراعات سوئیس اجرایی شد و امیدواریم گام مثبتی برای حفاظت از آثار تاریخی و موزه ای برداشته گردد.

او گفت در جریان آنالیز و تحقیق درباره شاخص ها و استاندارد حفاظت از آثار موزه ها دریافته که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هیچ دستورالعملی برای حفاظت از اشیای مختلف موزه ها ندارد و این استانداردها را از ایکوم دریافت نموده اند و در ادامه شرح داد که شریط نگهداری هر ویترین براساس مواد داخل آن و استانداردهای موجود تنظیم شده است.

او بعلاوه گفت که این اختراع پیش از این در کشوری ثبت نشده و برای همین پیروز شده در مسابقه فدراسیون جهانی مخترعان در سوئیس مدال طلا دریافت کند.

عضو گروه مخترعان سامانه هوشمندسازی موزه ها درباره مزیت استفاده از این سیستم و تفاوت آن با آنچه در موزه ها اجرا می گردد، شرح داد: در صورت استفاده از این سیستم، با توجه به حساسیت هایی که دستگاه روی لرزش، رطوبت، نور، دما و حتی قابلیت دفع حشرات موذی دارد، قطعا آن اتفاقی که چندی پیش برای آرشیو سازمان اوقاف افتاد و اسناد آن بر اثر نشت آب تخریب شد، تکرار نخواهد شد. این سیستم قابلیت اتصال به یک نرم افزار موبایلی را دارد که از هر جای جهان به دو روش آفلاین و آنلاین، شرایط نگهداری آثار موزه را اطلاع می دهد؛ مثلا همین حالا که در موزه ملی ایران آثاری از موزه بوخوم آلمان درحال نمایش است، اگر از چنین سامانه ای استفاده می شد، مدیر موزه بوخوم می توانست به وسیله یک نرم افزار در جریان شرایط نگهداری آثارشان در موزه ملی ایران قرار گیرد.

حاجی رحیمی اظهار کرد: نمونه این سیستم تا به امروز در موزه های دیگر اجرا نشده است، سیستمی که موزه ها دارند همان دیتالاگر است که محدودیت هایی دارد، ولی سامانه موجود علاوه بر پایش، شرایط را کنترل می نماید.

او با بیان اینکه تمام هزینه های این اختراع حتی در مرحله اجرا شخصی تامین شده، اضافه کرد: در زمان اجرا افزایش هزینه ارز و مقررات گمرک، بسیار اذیت کننده بود، اما در نهایت پیروز شدیم از نهم آذر 1400 دستگاه ها را در ویترین ها نصب کنیم.

حاجی رحیمی درباره انتخاب موزه ارامنه برای آزمایش این اختراع گفت: سایر موزه ها بروکراسی بسیار سخت و پیچیده ای دارند، درحالی که موزه ارامنه همکاری بسیار خوبی داشت، ما هم می خواستیم این دستگاه ها سریع تر در محیط موزه ای نصب شوند و نمی خواستیم وارد فرآیند سخت و طولانی نامه نگاری شویم. علاوه بر این محیط موزه ارامنه با توجه به تنوع محصول، شرایط مناسبی برای این اختراع داشت که نتیجه هم خوب بوده است.