ماجرای تار و پودهای ارزآور در شرایط تحریم، فرش ایرانی بر پهنه جهان - کوه سفید

این هنر-صنعت اصیل ایرانی اگرچه در اولین لیست تحریمی دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا علیه ایران قرار داشت، اما جایگاه خود را همچنان در بازارهای دنیای حفظ کرده و اگرچه ممکن است در برخی بازارهای کهن و قدیمی ایرانی، حضورش کمرنگ تر شده باشد، اما بازارهای جدیدی پیدا کرده که می تواند در آنها خوش بدرخشد و همچنان برای ایران ارزآور باشد.

اما این تمام داستان فرش ایرانی نیست. چند سالی است که با ورود ماشین آلات جدید و تکنولوژی های پیشرفته، فرش ماشینی ایرانی نیز علاوه بر تأمین نیازهای داخلی، راه خود را به بازارهای هدف صادراتی پیدا و طرفداران زیادی را به خود جلب کرده است. طرح و رنگ متنوع و کیفیت بسیار بالا عاملی شده تا فرش ماشینی ایرانی نیز همپای فرش دستباف، راه خود را به بازارهای هدف صادراتی باز کند.

درخشش فرش دستباف ایران در دنیا

بر اساس آمار غیررسمی منتشر شده از سوی مراکز تولیدی فرش دستباف، سالانه 400 میلیون دلار فرش دستباف ایرانی صادر می شود که بر مبنای آن، بیشترین صادرات ایران به دو کشور آلمان و آمریکا صورت می گیرد؛ این در شرایطی است که اکنون به دلیل قرار دریافت نام فرش دستباف ایرانی در فهرست تحریم های آمریکا، صادرات این کالا به این دو کشور، با نوساناتی همراه بوده است؛ اما به موازات آن، بازارهای جدیدی جایگزین شده است.

از حدود 400 میلیون دلار صادرات سالانه فرش دستباف، 120 میلیون دلار آن به آمریکا صادر می شود. کاهش تقاضا، مسائل مربوط به جابجایی مالی ناشی از تحریم ها و اجرای پیمان سپاری ارزی از جمله عوامل کاهش صادرات فرش ایران به شمار می رود.

بازارهای جدید برای فرش دستباف

فرشته دستپاک، رئیس مرکز ملی فرش ایران در گفتگو با خبرنگاران گفت: صادرات فرش دستباف ایرانی اکنون دچار نوسان شده و باید بر روی بازارهای جدید کار کنیم. تهاتر از جمله روش هایی است که به دنبال آن هستیم که شرایطی لحاظ کنیم که در قبال وارداتی که به کشور صورت می گیرد، بتوانیم فرش دستباف ایرانی را صادر کنیم و تهاتر انجام دهیم. فرش دستبافی در این حیطه قرار می گیرد که دارای شناسنامه باشد؛ بنابراین به دنبال آن هستیم که فرش دستباف ایرانی را شناسنامه دار کرده و صادر کنیم. با جدیت درحال پیگیری این کار هستیم و به زودی از آن رونمایی خواهیم کرد.

وی اضافه کرد: علاقمندی چینی ها به فرش دستباف ایرانی بسیار بالا است و بعد از شناسنامه دار کردن فرش دستباف ایرانی این کار را پیگیری خواهیم کرد.

وی گفت: تعدادی از تجار ایرانی در بلژیک نیز انبارهای بزرگ راه اندازی کرده اند و قرار است که اتحادیه فروش دستباف را راه اندازی کنیم، ضمن اینکه اتحادیه آلمان را نیز تقویت خواهیم کرد؛ پویشی را در حوزه واردات فرش دستباف ایرانی از سوی کشورهای دنیا راه اندازی خواهیم کرد تا بتوانیم در سال 98 بازارهای صادراتی جدیدی را در اختیار داشته باشیم.

به گفته رئیس مرکز ملی فرش ایران، این مرکز با 15 کشور همسایه خود در حال رایزنی برای صادرات فرش دستباف ایرانی است. ابلاغی را نیز از سوی وزیر صمت دارم که طرح ملی کارآفرینی و توسعه تجارت فرش دستباف در سال 98 راه اندازی شود که مبدع این طرح مرکز ملی فرش ایران است و به دنبال ایجاد 40 هزار شغل در قالب این طرح ملی هستیم.

صادرات فرش ماشینی به کشورهای اروپایی

آنگونه که آمار رسمی نشان می دهند، هم اکنون فرش ماشینی ایرانی به کشورهای مختلف دنیا از کشورهای همسایه گرفته تا حتی اروپا و آمریکا صادر می شود و راه خود را در این بازارها پیدا کرده است. کشورهایی همچون عراق، کانادا، چین، افغانستان و حتی کشورهای اروپایی خریداران فرش ماشینی ایران هستند و این کالاهای تولیدی به اندازه ای با کیفیت است که برخی از کشورهای رقیب همچون ترکیه را نیز در برخی بازارها کنار زده است. به گفته رئیس اتحادیه فروشندگان فرش ماشینی و موکت، فرش ماشینی ایران به کشورهایی همچون چین، کانادا، افغانستان، عراق و اروپا صادر می شود.

فعالان بازار فرش ماشینی در گفتگو با خبرنگاران بر این باورند که یکی از دلایل رقابت پذیری و شرایط مناسب فرش ماشینی ایران در بازارهای هدف صادراتی، نقشه های منحصر به فردی است که فرش ماشینی ایرانی و تولیدکنندگان با الهام از فرش دستباف ایرانی طراحی کرده اند و تولید فرش ماشینی را بر مبنای این طرح ها انجام می دهند؛ به همین دلیل است که این فرش ها در مقایسه با نمونه های رقیب خود از جمله فرش های ترک، توانسته در بازارهای هدف ماندگار باشد.

یکی از فروشندگان فرش ماشینی در گفتگو با خبرنگاران گفت: فرش ماشینی یکی از پتانسیل هایی است که در شرایط کنونی اقتصاد ایران می تواند باری از تأمین نیازهای ارزی کشور را بر دوش بگیرد، به خصوص اینکه اگر توجه بیشتری به نحوه سیاستگذاری در بازارهای صادراتی شود، می توان علاوه بر تأمین نیاز داخلی، مازاد تولید را هم صادر کرد.

وی اضافه کرد: اکنون تولیدکنندگان فرش ماشینی و کارخانجات تولیدی، ماشین آلات مجهزی در اختیار دارند که تولید را با تنوع بسیار بالا و کیفیت بسیار مناسب امکانپذیر کرده و همین امر سبب می شود که به دلیل نقشه های خاص، بتوان صادرات نسبتاً مناسبی را مشاهده کرد. فرش ماشینی از جمله کالاهای صنعت نساجی کشور به شمار می رود که می تواند ارزآوری خوبی برای کشور داشته باشد.