نقش مسمومیت، بلایای طبیعی و سوانح جاده ای در مرگ و میر ایرانیان - کوه سفید

به گزارش خبرنگاران، سلامتی به عنوان یکی از عوامل اصلی و ذینفع سیاست های توسعه پایدار در نظر گرفته می گردد. در واقع اهداف توسعه پایدار شامل 17 هدف هستند و یکی از این 17 هدف، تضمین زندگی سالم و بهبود تندرستی تمام افراد در تمام سنین است.

آرمان سلامت به گفته پژوهشگران، خود با 13 هدف اختصاصی همراه است و در این خصوص، جمع آوری اطلاعات در خصوص طیف گسترده ای از شاخص های مربوطه صورت گرفته است. در بعضی موارد، در صورت نبود شاخص های رسمی در راستای اهداف و شاخص ها، شاخص های کلیدی سلامت مانند امید به زندگی سالم برای ارزیابی کلی از وضعیت استفاده شده است.

در واقع ارزیابی وضعیت شاخص های اهداف توسعه پایدار مرتبط با سلامت ایران، در مقایسه با کشورهای منطقه و کل کشورهای عضو سازمان دنیای بهداشت می تواند صندلی کشور را در این زمینه تبیین کند و در برنامه و سیاست گذاری های بخش سلامت، یاری نماینده باشد.

در همین زمینه، گروهی از پژوهشگران کشور از دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و دانشگاه علوم پزشکی تهران مطالعه ای را انجام داده اند که در آن به ارزیابی میزان دستیابی به اهداف توسعه پایدار مرتبط با سلامت در ایران پرداخته شده است.

منبع گردآوری داده های این مطالعه، آخرین داده های منتشر شده از سوی سازمان دنیای بهداشت 2017، بانک دنیای و سایر سازمان های بین المللی مانند سازمان ملل متحد و یونیسف بوده است. در این گزارش برآوردهای صورت گرفته با مشورت کشورهای عضو صورت گرفته و از منابع اطلاعاتی مختلف بسته به کیفیت داده ها و نوع شاخص استفاده شده است. در تحقیق فوق، برای ارزیابی شاخص های توسعه پایدار مرتبط با سلامت ایران، این شاخص ها با کشورهای عضو سازمان دنیای بهداشت و دنیا مقایسه شدند.

نتایج این آنالیز ها نشان می دهد که کشور ایران در دست یابی به اهداف توسعه پایدار مرتبط با سلامت در بسیاری از اهداف در وضعیت بالاتر از میانگین منطقه واقع شده است، اما در کنترل و کاهش بعضی شاخص ها احتیاج به برنامه ریزی دقیق و اقدامات جدی وجود دارد.

در این خصوص، حمید سوری، محقق و استاد مرکز تحقیقات ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیت ها در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و همکارانش می گویند: در شاخص میزان متوسط سلامت مرتبط با بلایای طبیعی به ازای صد هزار نفر نیز ایران جزو کشورهای با وضعیت نامناسب بود و با کشورهای لیبی، عمان و سودان با میزان 0.1 در رتبه چهارم کشورهای با خطر بالا نهاده شد.

این محققان ادامه می دهند: بر اساس یافته های پژوهش، در شاخص مرگ ومیر ناشی از مسمومیت های غیرعمدی، میانگین منطقه مدیترانه شرق، 1.2 نفر به ازای هر صد هزار نفر بوده است. این میزان در ایران 1.45 نفر بود که بیشتر از میانگین منطقه و میانگین دنیای بوده و در مقایسه های صورت گرفته، ایران به عنوان هفتمین کشور در منطقه از نظر بالا بودن این شاخص شناخته می گردد.

بر اساس همین یافته ها، سوری و همکارانش اظهار می دارند: در شاخص مرگ ومیر ناشی از سوانح و حوادث جاده ای کشور ما با میزان 32.1 نفر به ازای هر صد هزار نفر، بالاترین میزان را در منطقه با میانگین 20.69 نفر و بالاتر از میانگین دنیای دارد.

بر اساس گفته پژوهشگران فوق که یافته های خود را در مجله تخصصی اپیدمیولوژی ایران به چاپ رسانده اند: با این که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سطح ملی تولیت سلامت را بر عهده دارد، اما بحث سلامت یک موضوع چندبخشی است و مشارکت های مردمی و همکاری بین بخشی را می طلبد. ازاین رو، وجود نظام های معتبر ثبت اطلاعات سلامت و انجام پژوهش های مرتبط در این حوزه می توانند در سنجش وضعیت، ارزیابی پیشرفت به سوی اهداف سنجش اثربخشی و سایر زمینه ها به وزارت بهداشت یاری نمایند.